Planskildring - Fjell kommune
Austre Strenghaugen Detaljreguleringsplan: Gnr. 10 Bnr. 224 m.fl. Fjell kommune Bergen 2014 DETALJREGULERINGSPLAN FOR AUSTRE STRENGHAUGEN, GNR 10 BNR 224 M.FL. – MØVIKA, FJELL KOMMUNE DATERT: SIST REVIDERT: 18.05.15 VEDTEKEN: INNHALD 1 SAMANDRAG .................................................................................................................. 5 2 NØKKELOPPLYSINGAR ................................................................................................ 5 3 BAKGRUNN FOR PLANARBEIDET ............................................................................. 5 3.1 Intensjonar og mål med planframlegget ..................................................................... 5 4 5 3.2 Kvalitetar som planframlegget bidreg med ................................................................ 5 3.3 Tidlegare vedtak i saka ............................................................................................... 6 PLANPROSESSEN ........................................................................................................... 6 4.1 Oppstartsmøte............................................................................................................. 6 4.2 Vedtak om oppstart .................................................................................................... 6 4.3 Varsel om oppstart av planarbeidet ............................................................................ 6 4.4 Medverknadsprosess .................................................................................................. 7 4.5 Undervegsmøte ........................................................................................................... 7 4.6 Konsekvensutgreiing .................................................................................................. 7 4.7 Konfliktar eller heimlar .............................................................................................. 7 GJELDANDE PLANSTATUS OG OVERORDNA RETNINGSLINER ......................... 7 5.1 Rikspolitiske retningsliner.......................................................................................... 7 5.2 Regionale planar ......................................................................................................... 8 5.3 Kommunale planar ................................................................................................... 10 5.3.1 Arealdelen til kommuneplanen ............................................................................... 10 5.3.2 Kommunedelplanar ................................................................................................. 10 5.3.3 Temaplanar .............................................................................................................. 10 5.4 Reguleringsplanar ..................................................................................................... 12 6 7 5.5 Lokale retningslinjer/normer .................................................................................... 12 5.6 Avvik frå planar og retningsliner ............................................................................. 12 FORSKRIFT OM KONSEKVENSUTGREIING ........................................................... 12 SKILDRINGAR AV PLANOMRÅDET I DAG ............................................................. 13 7.1 Lokalisering .............................................................................................................. 13 7.2 Avgrensing og størrelse på planområdet .................................................................. 13 7.2.1 Grunngjeving av planavgrensinga ........................................................................... 14 7.2.2 Skildring av dagens bruk av planområdet ............................................................... 14 7.3 Topografi og landskap .............................................................................................. 15 7.4 Sol- og lysforhold ..................................................................................................... 16 7.5 Lokalklima ............................................................................................................... 16 7.6 Estetisk og kulturell verdi ........................................................................................ 16 7.7 Stadens karakter ....................................................................................................... 17 7.7.1 Eksisterande bygningar ........................................................................................... 17 7.7.2 Samspel mellom landskap og bygningsmassar ....................................................... 17 7.7.3 Kulturminne og kulturmiljø .................................................................................... 17 18.05.2015 2 7.8 Naturverdiar og landbruk ......................................................................................... 17 7.9 Rekreasjonsverdi, rekreasjonsbruk og uteområde .................................................... 17 7.10 Born og unges interesser .......................................................................................... 18 7.11 Trafikkforhold .......................................................................................................... 18 7.11.1 Vegtilkomst ........................................................................................................... 18 7.11.2 Vegsystem ............................................................................................................. 19 7.11.3 Kollektivtilbod ...................................................................................................... 19 7.12 Sosial infrastruktur og andre servicetilbod ............................................................... 19 7.12.1 Skule og barnehage ............................................................................................... 19 7.12.2 Idretts- og Kulturtilbod.......................................................................................... 19 7.12.3 Helsetilbod ............................................................................................................ 19 7.12.4 Nærleik til arbeidsplassar ...................................................................................... 19 7.12.5 Daglegvarehandel og andre servicetilbod ............................................................. 20 7.13 Universell tilgjenge .................................................................................................. 20 7.14 Teknisk infrastruktur ................................................................................................ 20 7.14.1 Vatn og avlaup ...................................................................................................... 20 7.14.2 Trafo og kraftlinjer ................................................................................................ 20 7.14.3 Energiforsyning og alternativ energi ..................................................................... 22 7.15 Miljø, klima og grunnforhold ................................................................................... 22 7.15.1 Stabilitetsforhold i grunn ....................................................................................... 22 7.15.2 Mikroklimatiske forhold ....................................................................................... 22 7.15.3 Støyforhold ............................................................................................................ 22 7.16 Beredskap og ulukkesrisiko ..................................................................................... 22 7.16.1 Beredskap .............................................................................................................. 22 7.16.2 Rasfare ................................................................................................................... 23 7.16.3 Flomfare ................................................................................................................ 23 7.16.4 Overvatn ................................................................................................................ 23 7.16.5 Vind ....................................................................................................................... 23 7.16.6 Potensielle forureiningskjelder .............................................................................. 23 7.16.7 Ulukkesrisiko ........................................................................................................ 23 7.17 Privatrettslege bindingar .......................................................................................... 23 8 SKILDRINGAR OG VERKNADER AV PLANFRAMLEGGET ................................. 24 8.1 Innleiing ................................................................................................................... 24 8.2 Planlagt arealbruk ..................................................................................................... 24 8.3 Formål knytt til bygningar og anlegg ....................................................................... 26 8.3.1 Type bygningar og anlegg ....................................................................................... 26 8.3.2 Leike- og uteoppholdsareal ..................................................................................... 26 8.3.3 Kommunaltekniske anlegg ...................................................................................... 27 8.3.4 Samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur ............................................................ 27 8.3.5 Landbruks-, natur- og friluftsformål ....................................................................... 28 8.4 Bustadmiljø og kvalitetar ......................................................................................... 28 8.5 Folkehelse................................................................................................................. 28 8.6 Støytiltak .................................................................................................................. 29 18.05.2015 3 8.7 Terreng, landskap og estetikk................................................................................... 29 8.8 Naturmangfald .......................................................................................................... 30 8.9 Overordna planar og retningsliner ............................................................................ 33 8.10 Krav til utbyggingsrekkjefølgje og føresegner ......................................................... 33 8.10.1 Krav til samtidig opparbeiding .............................................................................. 33 8.10.2 Rekkjefølgjekrav ................................................................................................... 33 8.10.3 Universell utforming ............................................................................................. 33 9 KONSEKVENSAR AV PLANFORSLAGET ................................................................ 33 9.1 Overordna planar og mål .......................................................................................... 33 9.2 Eksisterande reguleringsplanar ................................................................................ 33 9.3 Natur- og ressursgrunnlaget ..................................................................................... 34 9.4 Terreng- og landskap ................................................................................................ 34 9.5 Verknader for naboar og interessemotsetnader ........................................................ 34 9.6 Friluftsliv, naturområde, born og unges interesser i nærmiljøet .............................. 34 9.7 Universell utforming og tilgjenge ............................................................................ 34 9.8 Trafikkforhold og teknisk infrastruktur .................................................................... 35 9.9 Sosial infrastruktur og servicetilbod ........................................................................ 35 9.10 Kulturminne og kulturlandskap ................................................................................ 35 9.11 Miljøkrav – småbåthamn .......................................................................................... 35 9.12 Risiko og sårbarheit .................................................................................................. 35 9.13 Juridiske/økonomiske konsekvensar for kommunen ............................................... 35 9.14 Energibehov og forbruk ........................................................................................... 35 9.15 Konsekvensar for næringsinteresser ......................................................................... 35 9.16 AVVEGING AV VERKNADANE ......................................................................... 35 10 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE ..................................................................... 36 11 UTTALER OG MERKNADER....................................................................................... 41 11.1 Uttaler og merknader ved oppstart av planarbeidet ................................................. 41 12 AVSLUTTANDE KOMMENTAR FRÅ FORSLAGSSTILLAR ................................... 43 18.05.2015 4 1 SAMANDRAG Planområdet ligg ca. 1 km aust for Møvik i Fjell kommune, med grenser til allereie etablerte bustadområder samt naturområder. Planområdet er i dag ubygd naturområde. Ein ynskjer no å utnytte området betre ved å leggje til rette for bustader slik som kommuneplanen og gjeldande reguleringsplan opnar for. Ein ser for seg moglegheit for 65 bustadeiningar fordelt på rekkehus, tomannsbustader, firemannsbustader, blokk og einebustader. 2 NØKKELOPPLYSINGAR Gnr./bnr. (hovudeigedommen) Gjeldande planstatus (regulerings/kommuneplan) 10/244 Regulert til bustad og barnehage i planID 19870003 Forslagstillar Faktum Investering AS (var Hatløy Fiskeoppdrett as når det blei varsla oppstart) 10/224,153,137,33,31,26 Grunneigarar (gnr./bnr. på alle eigedommane innanfor planområdet, ev namn på grunneigarar) Plankonsulent Ard arealplan as Hovudformål Storleik på planområdet i daa Grad av utnytting Tal på nye bustadeiningar Er det varsla motsegn? (ja/nei) Konsekvensutgreiingsplikt (ja/nei) Bustad 35,63 daa 25-50% BYA 65 nei nei Oppstartsmøte, dato Kunngjering oppstart, dato Vedtak om oppstart (gjeld off. reg. planar).(ja/nei) Informasjons- folkemøte, dato Vedtak om offentleg ettersyn, dato Høyringsperiode, dato frå - til 13.08.13 07.09.13 3 BAKGRUNN FOR PLANARBEIDET 3.1 Intensjonar og mål med planframlegget Intensjonen med detaljreguleringsplanen er å auke utnyttinga innanfor planområdet og leggje til rette berre for bustadbygging, samt å få omregulert området for barnehage til bustad. Det vil bli lagt vekt på god landskapstilpassing for å få dei nye bustadene til å harmonere med landskapet rundt. 3.2 Kvalitetar som planframlegget bidreg med Planforslaget vil opne opp for at fleire kan busette seg i området som ligg naturskjønt til med direkte tilknyting til store naturområder, samt har store leikeområder. 18.05.2015 5 3.3 Tidlegare vedtak i saka Ingen kjende. 4 PLANPROSESSEN 4.1 Oppstartsmøte Oppstartsmøte vart halde 13.08.13. hos Fjell kommune. Tilbakemeldingar frå kommunen på møtet gjekk på at endring av føremål i gjeldande plan må argumenterast for. Terreng, landskap og plassering av bygg i høve til/på langs med kotane er eit svært viktig tema. Lynghei er eit viktig tema i planen i høve til kulturlandskap og naturmangfold. Høgspent må vurderast særleg, om den skal leggjast i bakken eller om det skal nyttast omsynssone. 4.2 Vedtak om oppstart Ikkje aktuelt. 4.3 Varsel om oppstart av planarbeidet Oppstart på reguleringsplanarbeid blei varsla i avisa Vestnytt 7. september 2013. Grunneigarar, naboar og aktuelle private og offentlege instansar blei varslet i brev av 2.september 2013. Figur 1: Varslingsannonse. 18.05.2015 6 4.4 Medverknadsprosess I samband med varslinga kom det inn fire merknadar frå offentlege mynde. Desse er oppsummert og kommentert under punkt 11. Det er ikkje vore nytta medverknadsprosessar utover varsling om oppstart av planarbeid. 4.5 Undervegsmøte Det har ikkje vore halde undervegsmøte. 4.6 Konsekvensutgreiing Reguleringsplanar med vesentlege verknadar for miljø og samfunn omfattas av føreskrifta om konsekvensutgreiing. I gjeldane reguleringsplan for området, Strenghaugen frå 1988 (planid: 19870003), er området avsett til bustad og barnehage. Ei endring i denne reguleringa i forhold til planforslaget, går ut på å omregulere området for barnhage til bustad. Dette er ei endring av så lite omfang at det ikkje vil gje vesentleg konsekvens for miljø og samfunn, jf. forskrift om konsekvensutgreiing, og planforslaget krev såleis ikkje konsekvensutgreiing. 4.7 Konfliktar eller heimlar Ingen kjente konfliktar, heimlar eller rettar som kan gjere det utfordrande å gjennomføre tiltaka i planframlegget. 5 GJELDANDE PLANSTATUS OG OVERORDNA RETNINGSLINER 5.1 Rikspolitiske retningsliner • • • Samordna areal- og transportplanlegging Styrking av barn og unges interesser i planlegging Andre (t.d. støy i arealplanlegging/utbygging i fareområder Dei rikspolitiske retningslinene for samordna areal- og transportplanlegging har som mål at transportsystem skal utviklast slik at dei fremmar samfunnsøkonomisk effektiv ressursutnytting, med miljømessige gode løysingar, trygge lokalsamfunn og bustadmiljø, god trafikktryggleik og effektiv trafikkavvikling. Det skal leggast til grunn eit langsiktig, berekraftig perspektiv i planlegginga. Planområdet ligg i eit etablert bustadområde i tilknyting til eksisterande vegsystem, med kort avstand til busshaldeplass og såleis har ei gunstig plassering for ei vidare utvikling. Dei rikspolitiske retningslinene for barn og unges interesser i planlegging har som mål og sikre eit oppvekstmiljø som gir barn og unge tryggleik mot fysiske og psykiske skadeverknadar. Det skal sikrast at oppvekstmiljøet har dei fysiske, sosiale og kulturelle kvalitetar som til ei kvar tid samsvarar med eksisterande kunnskap om barn og unge sine behov. 18.05.2015 7 Lokaliseringa av planområdet er gunstig med tanke på born og unge. Det ligg i naturskjønne omgjevnader utan nemneverdig støy og forureining, som er med på å sikre eit godt oppvekstmiljø. 5.2 Regionale planar • • • • • • • • • Fylkesplan for Hordaland, 2005-2008. Klimaplan for Hordaland, 2010-2020. Fylkesdelplan for kulturminne, 1999-2010. Fylkesdelplan for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv, 2008-2012. Regional transportplan for Hordaland, 2013-2024 Fylkesdelplan for senterstruktur og lokalisering av service og handel, 2002. Fylkesdelplan: Deltaking for alle – universell utforming, 2006-2009. Regional plan for attraktive senter i Hordaland Regional klimaplan for Hordaland, 2010-2020 Fylkesplan for Hordaland 2005 – 2008 legg opp til eit areal – og miljømål der lokalisering av bustader, næringsverksomheit og tenesteyting skal skje med omsyn til effektiv arealutnytting og energibruk. Lokalsamfunna skal ha gode miljøkvalitetar med mellom anna samanhengande grønstruktur, og tilgang til friluftareal og møteplassar for fysisk aktivitet og sosialt fellesskap. Nye bustadområder skal lokaliserast med god tilknyting til hovudtraseane for kollektivnettet og/eller i nærleiken av senter og knutepunkt. Bustadområda skal lokaliserast nær skule, barnehage, servicefunksjonar og ha gode leike- og opphaldsareal. Dette vert viktige moment å legge vekt på ved utviklinga av planområdet. Klima vert stadig eit meir viktig og aktuelt tema. I den siste rapporten frå FN sitt klimapanel (2007) fastslår dei at menneskeskapte utslepp av klimagassar må reduserast med 50-80% innan 2050 for at vi skal unngå dei mest alvorlege klimaendringane. Det er såleis viktig at Hordaland tek ansvar og skapar berekraftige løysingar. Det er satt tre hovudmål som dei jobbar imot: 1) Utslepp av klimagassar i Hordaland skal reduserast med 22% innan 2020 i høve til 1991 og 30% innan 2030 i høve til 1991 (1991 er referanseåret til Kyotoprotokollen). 2) Energibruken skal reduserast og gjerast berekraftig gjennom effektivisering og bruk av ny fornybar energi. Innan 2030 skal energibehovet til alle føremål i størst mogleg grad dekkjast av fornybare energikjelder utan tap av naturmangfald. 3) Hordaland skal vere best mogleg budd på klimaendringane, og klimatilpassing skal baserast på føre-var-prinsippet, forsking og kunnskap om lokale tilhøve. Det er såleis viktig at ein innanfor planområdet er bevisst på dette og vurderer miljøvenlege løysingar. Fylkesdelplan for kulturminne er i hovudsak avgrensa til areal- og miljøsida, dvs. vern av fysiske kulturminne og kulturmiljø, samt vern av handverkskunnskap. Det overordna målet i planen er å forvalte kulturarven i Hordaland slik at ein sikrar ei berekraftig utvikling og vernar kulturminne og kulturmiljø som dokumentasjon av fortida og ressurs for framtida. Planen er vidare delt inn i tre hovudtema: 1) Kulturminne og kulturmiljø, som går på å sikre kulturminne og kulturmiljø av kulturell, geografisk og tidsmessig breidde med nasjonal, regional og lokal verdi. 2) Forvaltning, som gå på å forvalte kulturminne som ein integrert del av ei heilskapleg miljø- og ressursforvaltning. 3) Kunnskap og formidling, som går på å sikre og formidle kunnskap som er knytt til kulturminne og kulturmiljø. Det er såleis viktig at eventuelle kulturmiljø eller kulturminne i og rundt planområdet vert godt ivareteke. 18.05.2015 8 Fylkesdelplan for idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv har som visjon å skape ein aktiv kvardag ved å leggje til rette for at alle i Hordaland kan vere meir aktiv i kvardagen. Målet er at innbyggjarane i Hordaland skal kunne vere «aktiv kvar dag» etter eigne ynskje og føresetnader på allment tilgjengelege område i naturen og i anlegg i nærleiken av der dei bur. Det er såleis viktig at planforslaget opprettheld og legg til rette for moglegheiten til å kunne drive med fysisk aktivitet og friluftsliv slik det er i området i dag, og at dette ikkje vert forringa. Regional Transportplan (RTP) Hordaland 2013-2024 skal vere ein samla langsiktig regional strategiplan for transportsektoren i Hordaland. Planen skal leggje grunnlag for fylkeskommunen sine prioriteringar gjennom handlingsprogram og budsjettvedtak, samstundes som den skal gje innspel og føringar til prosessar som gjeld Hordaland, men som ligg utanfor fylkeskommunen sitt direkte ansvarsområde. For fylkesdelplan for senterstruktur og lokalisering av service og handel er målet å oppnå ei meir berekraftig og robust by- og tettstadsutvikling. Styrkje eksisterande by- og tettstadssenter, unngå byspreiing og hindre at ein vert meir avhengig av bil og at dei som ikkje disponerer bil får dårlegare tilgjenge. Planområdet ligg ikkje i umiddelbar nærleik til Straume som er kommune- og handelssenter i Fjell kommune, men ligg likevel berre i underkant av 10 km lenger vest med kort avstand til busshaldeplass i eit allereie etablert bustadområde, som likevel gjer området eigna til ei utbygging. Hordaland ønskjer å vere eit føregangsfylke i universell utforming, men det er store utfordringar knytt til dette. Mykje av areala i fylket er allereie utbygd, og mykje av det arealet som ligg ledig for utbygging er typisk vestlandsk, ofte bratt og kupert. Det er viktig å leggje fylkesdelplan: Deltaking for alle – universell utforming til grunn i arbeidet for å sikre at tilkomst m.m. får ei universell utforming slik at alle brukargrupper vert ivareteke i planframlegget. Regional plan for attraktive senter i Hordaland har som hovudmål at Hordaland skal ha attraktive senter som fremjar livskvalitet, robust næringsliv og miljøvenleg transport. Sentera skal tilretteleggje for vekst i heile fylket. Det er følgande gitt 4 underpunkt til hovudmålet: 1) Sentera skal utformast slik at dei er attraktive å vere, bu og drive næring i. 2) Sentera skal ha eit mangfald av tenester, arbeidsplassar, fritids- og kulturtilbod tilpassa senteret sitt nivå i senterstrukturen. 3) Sentera skal vere attraktive for handel med handelsverksemd dimensjonert etter nivå i senterstrukturen. 4) Sentera skal vere tilrettelagt for effektiv og miljøvenleg transport i, til og frå sentrum. Planområdet ligg berre i underkant av 10 km vest for Straume som er kommune- og handelssenter i Fjell kommune. Tilgrensande planområdet ligg busshaldeplass som gir gode moglegheiter til å reise kollektivt. Området ligg naturskjønt og har også daglegvarehandel like ved som gjer området attraktivt å bu i. Klimaplan for Hordaland (2010‐2020) er ein regional plan heimla i Plan‐ og bygningslova. Planen har tre hovudtema: 1) Utslepp av klimagassar, 2) energi og 3) tilpassing til klimaendringar. Bakteppet er nasjonal politikk som i hovudsak byggjer på rapportane frå FN sitt klimapanel. Deira siste rapport (2007) seier at menneskeskapte utslepp av klimagassar må reduserast med 50‐80 % innan 2050 for at vi skal unngå dei mest alvorlege klimaendringane. Menneskeheita står framfor ei formidabel utfordring. Planframlegget tek i vare denne planen ved ein legg til rette for nye bustader i tilknyting til eksisterande bustad og utbyggingsområde. Ein legg også til rette for å kunne byggar tett samstundes som ein får tilstrekkeleg med uteareal. Planområde har også busshaldeplass tilgrensande seg, samt daglegvarehandel slik at 18.05.2015 9 ein ikkje treng å nytte transportmiddel for å gjere dei daglegdagse matinnkjøpa, samt at ein har gode moglegheiter til å nytte kollektivtransport. 5.3 Kommunale planar 5.3.1 Arealdelen til kommuneplanen Kommuneplanen sin arealdel 2011-2022 syner at området er avsett til byggeområdet der vedteken plan skal gjelde. Figur 2: Utsnitt frå eksisterande kommuneplan. Svart stipla line syner planområdet. 5.3.2 Kommunedelplanar Det er ingen gjeldande kommunedelplan for dette området. 5.3.3 Temaplanar Aktuelle temaplanar: • Trafikksikringsplanen, 2013-2016/2020 • Klimaplanen, 2009-2012 • Bustadmelding, 2001-2004 • Naturtypar i Fjell, 2003 • Viltet i Fjell, 2005 • Idrett og Fysisk aktivitet 2011-2018 • Helse-, sosial og omsorgsplan med bustadsosialt handlingsprogram 2008-2011-16 • Energi-, miljø- og klimaplan 2009-2012 • Kulturplanen 2007-2010 • Landbruksplan 2001-2007 • Vassforsyning og avlaup/vassmiljø 2011-2011 • Skulestruktur for Fjell kommune 2013-2030 18.05.2015 10 Av dei nemnde temaplanane vil følgjande planar verte utdjupa då desse vart påpeika i oppstartsmøtet som særskild viktige: Trafikksikringsplanen Visjonen for trafikksikringsarbeidet i Fjell kommune byggjer på den nasjonale nullvisjonen, og er formulert slik: Ei ulukke er éi for mykje! Med bakgrunn i visjonen er det formulert fire satsingsområde med tilhøyrande målsetjingar, som kommunen skal ha eit særleg fokus på i planperioden. 1) Barn og unge: auke tryggleiken for mjuke trafikantar. 2) Ulukker: redusere talet på personskadeulukker med 20 % i planperioden. 3) Trafikantåtferd: prioritere førebyggande og haldningsskapande arbeid. 4) Arealplanlegging og utbygging: trafikksikring skal bli teken i vare i all planlegging, sakshandsaming, politiske vedtak og utbygging. Det er i kommuneplanen lagt til rette for bustadbygging innanfor planområdet og trafikksikring vert såleis eit viktig punkt i planarbeidet. Bustadmeldinga Fjell har vore ein vekstkommune med høg innflytting i over 40 år. Dei siste 15 åra har også utflyttinga vore høg. Kommunen legg opp til vidare vekst både i kommunesentra og grender, og Fjell står no ovanfor dei største og mest omfattande utbyggingsplanar nokon sinne. Planane vil endre fysiske kvalitetar som infrastruktur og bustadtypar, og ein ventar sterk auke i folketal, kanskje særleg i dei mest sentrale områda. Både Statistisk Sentralbyrå sine befolkningsframskrivingar og utbyggingsplanane tyder også på at kommunen står ovanfor endringar i befolkningssamansettinga med omsyn til m.a. aldersgrupper. Fjell ventar ei befolkningsauke og det er såleis viktig å legge til rette for nye bustader, slik som det er lagt til rette for i planområdet. Ulike scenario for framtidig bustadsamansetting og bustadbehov syner eit behov for mellom 6147 og 8347 nye bustader. Frå planområdet til Straume, som er det store fortettingsområdet, er det berre ca. 5 km som gjer til at planområdet har ei gunstig plassering med tanke på utbygging av nye bustader. 18.05.2015 11 5.4 Reguleringsplanar Gjeldande reguleringsplan er vist med stipla linje i figur 3. Planområdet er i dag regulert til bustader, friområde og barnehage. Dei omliggande områda i sør og vest er regulert til bustader. PlanID: 19870003 PlanID: 20080005 PlanID: 19820001 PlanID: 19970001 PlanID: 20070013 Figur 3: Eksisterande reguleringsplan, samt tilgrensande reguleringsplanar for området. Svart stipla line syner planavgrensinga. 5.5 Lokale retningslinjer/normer Retningsliner for god byggeskikk i Fjell kommune Felles areal og parkering. Vedtekt til § 69 nr. 3 Utbyggingsavtala 5.6 Avvik frå planar og retningsliner Planforslaget følger hovudsakleg føringane i kommuneplanen. I forhold til gjeldande reguleringsplan vil ikkje reguleringa for barnehage i den gjeldande reguleringsplanen verte vidareført. 6 FORSKRIFT OM KONSEKVENSUTGREIING Planforslaget er vurdert etter § 4 i forskrift om konsekvensutgreiing. Planforslaget er ikkje av ein karakter som fører til krav om konsekvensutgreiing etter denne forskrifta. Det var semje om denne vurderinga under oppstartsmøtet mellom konsulent, tiltakshavar og Fjell kommune 13. august 2013. 18.05.2015 12 7 SKILDRINGAR AV PLANOMRÅDET I DAG 7.1 Lokalisering Planområdet ligg i Fjell kommune, i underkant av 1 km aust for Møvika, langs FV559 og Signalvegen. Frå planområdet er det i underkant av 10 km til Straume som er kommunesenteret i kommunen som ligg mot nordvest. Her er det eit rikt utval av ulike handels- og servicetilbod. I den sørvestlege grensa til planområdet ligg det også daglegvarehandel. Planområdet Figur 3: Oversiktskart. Planområdet er markert omtrentleg og viser kvar området er plassert i Fjell kommune. Kjelde: miljostatus.no/kart 7.2 Avgrensing og størrelse på planområdet Planområdet grensar i vest, sør og søraust til bustader, i sørvest til eit nærings-/bustadbygg, i sør til FV559, medan det i aust og nord grensar til naturområde. Arealbruken i planområdet er ubygd natur som består av lågtveksande vegetasjon og bart fjell. I dei kringliggjande områda består arealbruken av mykje bygde områder, der ein finn bustader, og ubygde naturområder. 18.05.2015 13 Figur 5: Kart over planområdet si avgrensing. Kjelde: miljostatus.no/kart 7.2.1 Grunngjeving av planavgrensinga Planavgrensinga føljer grensene til eksisterande reguleringsplan for området. 7.2.2 Skildring av dagens bruk av planområdet Planområdet er ubygd og består av naturområde. Tilgrensande områder består av bustader, bustader i kombinasjon med næring, samt naturområder. Figur 4: Bilete som syner dagens situasjon innanfor planområdet. Bilete til venstre er teke mot nordaust medan bilete til høgre er teke mot vest. 18.05.2015 14 7.3 Topografi og landskap Planområdet er ubygd og ligg i eit småkupert landskap som skrår oppover mot eit lite høgdedrag i nord. Det består vidare av lavtvaksande vegetasjon, blant anna lynghei, samt ein del bare bergknausar. Mot aust hellar planområdet svakt mot eit vatn. Planforslaget vil ikkje ha nokon påverknad for dette vatnet då det ligg i god avstand til planområdet. Det er ikkje grunn til å tru at vatnet kan bli påverka av forureining då det ikkje ligg noko forureining i grunnen i planområdet, samt at det berre skal tilretteleggast for bustadbygging. Det må for sikkerheitskuld likevel gjerast tiltak innanfor kvart bustadområdet for overvasshandtering for å unngå ein eventuell avrenning til vatnet i aust. Grunna at planområdet er ope med lite vegetasjon gjer til at ei etablering av bustader i planområdet kan bli noko eksponert om dei ikkje blir plassert godt i terrenget. Det er også viktig at nye bustader ikkje vert bygd for høge slik at ein unngår silhuettverknader. Det kuperte terrenget vil også vere med på hindre silhuettverknader ved at nokre av dei planlagde bygga vil kunne ligge lågare og mindre eksponert i terrenget. Figur 6: Foto som visar topografi og landskapstrekk for planområdet.. Planområdet omfattar delar av det ope ubygde området. Det er i dag bygd eit kombinert bustad- og næringsbygg i nedre del av det ope området som ikkje er med på biletet. Kjelde: kart.offentleg.no Figur 5: Lengdeprofil som syner stigningsforholda i planområdet frå nord til sør. Kjelde: kart.offentleg.no 18.05.2015 15 Figur 6: Lengdeprofil som syner stigningsforholda i planområdet frå vest til aust. Kjelde: kart.offentleg.no 7.4 Sol- og lysforhold Planområdet ligg ope til og har ingen nært tilgrensande store bygg eller høgtveksande vegetasjon som vil gje skugge til området. Området er noko småkupert med eit lite søkk i midten. Det vil her kunne vere noko dårlegare solforhold enn resten av planområdet, men det vil likevel ikkje verte noko skuggeområdet då søkkområdet er stort og sola lett kjem til her. 7.5 Lokalklima Området ligg i eit aust-vestgåande landskapsdrag som skrås mot aust mellom to høgdedrag i nord og sør. Planområdet er noko til middels vindutsett, men det vil ikkje være særskilde problem knytt til dette. Midt i planområdet finn ein eit lite søkk. Det er ikkje registert myrdanningar her samt at søkket heller mot aust som vil sørge for at det ikkje vert oppsamling av vatn i området men det får ei naturleg avrenning ned mot vatnet i aust. Det vil elles ikkje være særskilde utfordringar knytt til klima. 7.6 Estetisk og kulturell verdi Av kulturminneverdiar innanfor planområdet kan kystlynghei nemnast. Lyngheilandskapet er blant våre eldste kulturlandskap, 4000-5000 år og det knyt seg verdifull tradisjonskunnskap og historie til dei om overleving på kysten. Dei utgjer Vest-Europa sitt kulturlandskap langs Atlanterhavskysten, og strekk seg frå det nordlege Portugal til Lofoten i Nord-Noreg. Lyngheiene hadde sin største utbreiing på 1800-talet. I den sentrale delen av Europa var heiene då blitt overutnytta, og myndigheitene sette inn tiltak for å dyrke dei opp. I dag har moderne jordbruk, opphøyrt bruk og luftforureiningar ført til at meir enn 80 % av Europa sine lyngheier er blitt omdanna til åker, eng eller skog (Direktoratet for naturforvaltning – Faggrunnlag for kystlynghei). 18.05.2015 16 7.7 Stadens karakter 7.7.1 Eksisterande bygningar Rundt planområdet ligg frittliggande einebustader som er bygd frå midten av 80-talet og fram til i dag. Dei fleste bygningane har 1 1/2 etasje + kjellar, samt saltak. Like ved den sørvestlege grensa til planområdet ligg ei nytt kombinert bustad- og næringsbygg på 3 etasjar. 7.7.2 Samspel mellom landskap og bygningsmassar Det finst i dag ingen bygg innanfor planområdet. Dei eksisterande bustadhusa rundt planområdet ligg godt plassert og følgjer terrenget. 7.7.3 Kulturminne og kulturmiljø Planområdet har ingen kjente kulturminneverdiar. I området rundt planområdet ligg bygg av ulik alder men det er ingen av desse som er registrert med nokre form for verneinteresser. Det er heller ingen spor etter tidlegare menneskeleg aktivitet i området som til dømes steingardar og likande. 7.8 Naturverdiar og landbruk Området består hovudsakleg av open skrinn fastmark. Ein finn også lyngheier i planområdet, som i rapporten Naturtypar i Fjell er omtala som viktige i høve til kulturlandskapet. Denne kulturlandskapstypen finnast det framleis mykje igjen av i Fjell, med det er under tidlegare registreringar ikkje funne område av denne typen som er spesielt verneverdige. På grunn av lyngheiene sin viktigheit i forhold til kulturlandskapet bør dei likevel søkast bevart så godt det lar seg gjere. I tillegg til lynghei finn ein ulike grastypar og lågtveksande tre som furu, einer og bjørk. I rapporten Viltet i Fjell er det blant anna omtala viktigheita av å bevare trekkvegar for hjort. Det er i denne rapporten registret trekkvegar i området, men dei går like aust for planområdet og vil såleis ikkje bli råka. Det er ikkje gjort andre registreringar av særskilde dyr i planområdet. Like aust for planområdet, rundt 100 meter, ligg eit lite vatn. Dette ligg i god avstand til planområdet og vil såleis ikkje bli råka. Det er heller ikkje registrert at det renn bekkar frå planområdet til vatnet. 7.9 Rekreasjonsverdi, rekreasjonsbruk og uteområde Planområdet ligg med grenser til store friluftsområder i nord og aust, og med kort avstand til eit stort friluftsområde i sør. I nord ligg fjellet Signalen og Signalvatnet. Langs vestsida av planområdet går det ein opparbeida veg opp til Signalvatnet og på austsida av planområdet går det ein sti opp mot vatnet/fjellet, samt mot Rotvasshaugane i aust. Nokre hundre meter sør for planområdet ligg Skogsfjellet. Det er tilkomst hit via veg i bustadfeltet som ligg i sør. Det er også berre rundt 1 km til sjøen i vest, Møvikaosen. Friluftsområda består hovudsakleg av mykje bart fjell med skrinn vegetasjon. 18.05.2015 17 Figur 7: Bilete som syner nærliggjande naturområder og sjø til planområdet. Kjelde: seeiendom.no 7.10 Born og unges interesser Planområdet består av skrinn fastmark og lynghei med gode soltilhøve og utsikt. Arealet har såleis eit godt potensial for friluftsliv og leik. Etter synfaring på området, samt innkomne merknadar er det ikkje registrert særskilte spor etter barn og unge i planområdet. Næraste ballplass ligg på sørsida av fylkesvegen om lag 500 meter mot vest. Her ligg det også ein leikeplass. Det er kort avstand til turområde, Signalen, Rotvasshaugane og Skogsfjellet, og sjø ( sjå punkt 7.9). Figur 7: Ballplass, busshaldeplass og leikeplass 500 meter vest for planområdet. Kjelde: google.com/maps 7.11 Trafikkforhold 7.11.1 Vegtilkomst Tilkomsten til planområdet er via Signalvegen som er ein sideveg som går nordover frå FV559. 18.05.2015 18 7.11.2 Vegsystem FV559 har ein fartsgrense på 50 km/t og ein ÅDT på 3200 og går under dimensjoneringsklasse Sa2 som er etter handbok 017. Signalvegen har ein fartsgrense på 50 km/t, men ÅDT her er ukjend. Vegen går under dimensjoneringsklasse Sa1etter handbok 017. Det er gang- og sykkelveg langs FV559 og fortau langs delar av Signalvegen, frå krysset FV559/Signalvegen og i underkant av 100 meter nordover. Krysset FV559/Signalvegen er regulert i planid 19870003. 7.11.3 Kollektivtilbod Kollektivtilbodet i området er sikra i form av buss. Busshaldeplassen ligg like vest for planområdet langs FV559. Her går linje 465 Ågotnes – Ulveset – Straume terminal og linje 467 Syltøy – Straume terminal med fleire avgonger dagleg. Reisetida inn til Straume er på ca. 17 minutt. Frå Straume terminal er det gode bussforbindingar vidare mot Bergen. 7.12 Sosial infrastruktur og andre servicetilbod 7.12.1 Skule og barnehage Nærmaste skule og barnehage ligg på Ulveset, i underkant av 1 km aust for planområdet. Det er gang- og sykkelveg frå planområdet til desse. Kapasiteten på skulen er her bra då kapasiteten er på 392 elvar og berekna antal i 2020 vil vere på 241 elevar. Næraste ungdomskule og vidaregåande skule er Fjell ungdomskule og Sotra vidaregåande skule som begge ligg på Bildøy ca. 9 km nordaust for planområdet. Barnehagekapasiteten i området er i dag tilfredsstillande og det er ledig kapasitet på Lille Sotra (kilde: samtale med barnehagesjef i Fjell kommune, Margun Landro, 03.10.14). 7.12.2 Idretts- og Kulturtilbod Det ligg ein ballplass ved vegen rett vest for planområdet, samt ein fotballbane ved Ulvest skule rundt 1 km mot aust. I underkant av 4 km nordvest i Skålvik ligg kunstgrasbane og rundt 10 km mot nord på Ågotnes ligge Ågotnes idrettsanlegg. Det meste av idretts- og kulturtilbod finnast likevel hovudsakleg i området rundt Straume, ca. 10 km nordaust for planområdet. Av kulturtilbod kan ein blant anna nemne Fjell folkeboksamling, Fjell Frivilligsentral og ungdomsklubbar. Fjell folkeboksamling ligg på Sartor senter og har ei avdeling for barn der ein har eventyrstunder, klassebesøk og andre arrangement. Det har også mellom anna ei lokalhistorisk avdeling der litteratur frå kommunen og regionen rundt er samla. Fjell Frivilligsentral er møteplass og samhandlingsarena for frivillig arbeid i lokalmiljøet. Den skal hjelpe til med å samordne den frivillige innsatsen som privatpersonar og frivillige organisasjonar i kommunen utfører, og dermed styrkje og fremje det frivillige arbeidet. Ungdomsklubbane består av Straumeklubben som er ein kommunal fritidsklubb for dei mellom 13 og 18 år og Juniorklubben for dei som går i 5.-7. klasse. Desse ligg Einarsensgården like ved Sartor senter. På ungdomsklubben kan ein blant anna vere med vener, spele diverse spel, sjå på tv, danse m.m. Av idrettstilbod kan ein nemne Straume idrettspark der ein finn fleire fotballbaner, treningssenter og badebasseng som ein finn på Straume terapisenter. 7.12.3 Helsetilbod På Straume finn ein fleire helsetilbod, legesenter, helsestasjon og psykiske helsetenester. 7.12.4 Nærleik til arbeidsplassar 400 meter mot vest ligg Møvik næringspark. Næraste tettstad til planområdet er Fjell, ca. 3,5 km mot aust. Rundt 10 km mot nord ligg Ågotnes der det blant anna er mange arbeidsplassar 18.05.2015 19 knytt til industri. Det er likevel på Straume at hovudvekta av arbeidsplassar ligg. Her er det eit rikt utval av ulike typar arbeid, servicerelatert arbeid, arbeid i kommunal sektor m.m. 7.12.5 Daglegvarehandel og andre servicetilbod Næraste daglegvarebutikk finn ein rett sør for planområdet. Fjell er nærmaste tettstad kor ein finn blant anna matbutikk, post, barnehage, bensinstasjon og kyrkje. På Ågotnes, rundt 10 km mot nord, ligg blant anna daglegvarehandel, post og apotek. Andre private og offentlege tenester finn ein hovudsakleg på Straume, i underkant av 10 km frå planområdet. Her er det eit godt utval av daglegvarehandel og andre servicetilbod. Her ligg mellom anna Sartor senter som er eit stort handlesenter med eit rikt utval av butikkar m.m. Tilgrensande til senteret ligg også to bensinstasjonar. Figur 8: Oversikt over daglegvare, servicetilbod m.m. 7.13 Universell tilgjenge Planområdet er i dag ikkje utbygd og dermed ikkje tilrettelagt for universell utforming. 7.14 Teknisk infrastruktur 7.14.1 Vatn og avlaup Det ligg kommunale vatn- og avlaupsleidningar langs Signalvegen og FV559. Desse har god kapasitet og ein utbygging i planområdet vil kunne kople seg på desse. 7.14.2 Trafo og kraftlinjer Det ligg ein høgspentkabel, nettstasjon og høgspent luftleidningar innanfor planområdet. Det er usikkert om det eksisterande straumforsyningsanlegget er tilstrekkeleg for å dekke eventuelle nye bustadar. Ved utbygging må det difor settast av plass til å etablere ein eller fleire nettstasjonar. BKK Nett bed om å verte kontakta når detaljplan for utbygging og utnytting føreligg. Dei kan då berekne kva som trengs av forsterkningar i nettet, samt å anslå omtrent kvar nye anlegg bør plasserast. 18.05.2015 20 Figur 9: Kartet syner kor høgspentlinja (raud tjukk strek) går gjennom planområdet. Figur 10: Biletet syner høgspentlinja som går gjennom planområdet. 18.05.2015 21 7.14.3 Energiforsyning og alternativ energi Energiløysinga i området er elektrisk. Ved opparbeiding av nye bustader bør det undersøkjast om det er mogleg å nytte alternative energikjelder. Nesten 70% av bustadene her i landet har elektrisk oppvarming. Moderne vedomnar, pelletskaminar og ulike typar varmepumper er miljøvenlege alternativ som kan brukast i tillegg til elektrisk oppvarming (www.klimaloftet.no). 7.15 Miljø, klima og grunnforhold 7.15.1 Stabilitetsforhold i grunn Berggrunnen i planområdet består av amfibolitt med kvarts-feltspatårer. Det er ikkje fare for skred eller kjente farer for radonstråling. 7.15.2 Mikroklimatiske forhold Grunna at planområdet ligg i eit aust-vestgåande dalføre kan ein få ein del vindrag gjennom området. Det vil difor vere viktig at det ved utbygging av området vert teke omsyn til dette når det gjeld plassering av bustader og uteområder/leikeplassar. Bustadene bør plasserast slik at dei kan gje ly for kvarandre, samt særskild gje ly til leikeplassane. Det vil også vere viktig at bustadene blir plassert slik at dei kan bryte opp vinden og hindre at det vert danna vindtunnelar. 7.15.3 Støyforhold Delar av den sørlegen delen av planområdet vert råka av støy frå FV559. Det må difor vurderast om det bør bli utført støyreduserande tiltak for busetnaden i denne delen. Figur 11: Kartlegging av støy langs planområdet. 7.16 Beredskap og ulukkesrisiko 7.16.1 Beredskap På dei eksisterande vegane langs planområdet, FV559 og Signalvegen, er det i dag god tilkomst for utrykkingskøyrety. Næraste politi finn ein på Sotra og Øygarden lensmannskontor på Straume, i underkant av 10 km unna, her finn ein også legesenter. Næraste brannstasjon er Sotra Brannvern IKS som ligg på Ågotnes i underkant av 12 km unna. 18.05.2015 22 7.16.2 Rasfare Det er foretatt ein geologisk vurdering av den nordlege delen av planområdet, jf. vedlagt rapport, då dette området er noko bratt. Undersøkingane og tilhøyrande vurderingar syner at planområdet oppfyller krava til tryggleik mot skred iht. TEK10. Ved bygging av bustader på dette området kan det bli aktuelt å sikre utsprengte skjeringar etter sprenging. 7.16.3 Flomfare Det er ikkje fare for flom innanfor planområdet. 7.16.4 Overvatn Overvatn vil ikkje væra ei særskild utfordring innafor planområdet. Det er ikkje forureining i grunnen innanfor planområdet, samt at det berre skal leggast til rette for bustader, så det er lite truleg at avrenning frå planområdet vil by på forureiningsproblem. For å sikre at dette ikkje skjer må avrenning frå planområdet reinsast før det eventuelt blir før til vatnet. Overvasshandtering bør likevel løysast innanfor kvart einskild bustadføremål. 7.16.5 Vind Fjell kommune ligg ved havet og er utsett for vind. Sjølve planområdet ligg lågt i terrenget i eit aust-vest gåande dalføre med tilgrensande høgdedrag i nord og sør. På grunn av denne plasseringa vil planområdet vere middels vindutsett som ein kan sjå av figur 8. Figur 8: Vindkart over området. Kjelde: Fjell kommune, Plan og utbyggingssjefen. 7.16.6 Potensielle forureiningskjelder Det er ingen kjend forureining innanfor planområdet. 7.16.7 Ulukkesrisiko Det går ei høgspentline gjennom planområdet. Det må såleis vurderast tiltak for denne slik at den ikkje kjem i konflikt med den planlagde bustadbygginga i området. 7.17 Privatrettslege bindingar Ingen kjent. 18.05.2015 23 8 SKILDRINGAR OG VERKNADER AV PLANFRAMLEGGET 8.1 Innleiing I planframlegget har ein vald å leggje til rette for ulike typar bustader, både blokker, einebustader, rekkehus, tomannsbustader og firemannsbustader, dette for å få eit variert bustadfelt som kan vere attraktivt for mange. Det har blitt vurdert alternative løysingar men ein har enda opp dette planframlegget då det gjev rom for mange bueiningar samstundes som det ivaretek og sikrar store grøntområder for leik og uteopphald. 8.2 Planlagt arealbruk Figur 9: Reguleringsplanforslag. 18.05.2015 24 Føremål Busetnad og anlegg Bustader - frittliggjande Bustader - konsentrerte Bustader - blokker Kommunaltekniske anlegg Uteopphald Leikeplass Samferdsel og teknisk infrastruktur Veg Køyreveg Fortau Gangveg Anna veggrunn – tekniske anlegg Parkeringsplassar Grønstruktur Naturområde Omsynssoner Frisiktsone ved veg Totalt Totalt areal 6,745 daa 14,177 daa 2,343 daa 0,106 daa 2,871 daa 0,612 daa 0,648 daa 1,708 daa 0,718 daa 1,319 daa 0,367 daa 0,712 daa 3,304 daa 35,633≈daa Byggeføremål Reguleringsføremål Areal Tal på bustader Byggehøgde BYA Parkeringsplassar Bustad - frittliggjande 6,745 daa 7 8 meter 25 % BYA 14 Byggeføremål Reguleringsføremål Areal Tal på bustader Byggehøgde BYA Parkeringsplassar Bustad - konsentrerte 14,177 daa 40 8 meter 30-45 % BYA 80 Byggeføremål Reguleringsføremål Areal Tal på bustader Byggehøgde BYA Parkeringsplassar Bustad - blokker 2,343 daa 18 11 meter 50 % BYA 36 18.05.2015 25 8.3 Formål knytt til bygningar og anlegg 8.3.1 Type bygningar og anlegg I planframlegget er det lagt til rette for frittliggjande og konsentrerte bustader, samt blokker. Maks mønehøgd er oppgitt i kotehøgd og går fram av plankartet. Ein legg opp til bustader med to etasjar. Dette gjeld alle bustadene med unntak av blokka der det vert lagt opp til tre etasjar. BFS: lagt til rette for 7 einebustader med ein utnyttingsgrad på 25% BYA og maks byggehøgd 8 meter. Det er også mogleg for oppføring av tomannsbustader. BKS1: lagt til rette for 9 rekkehus med ein utnytting på 35% BYA og maks byggehøgd 8 meter. BKS2: lagt til rette for 2 rekkehus med ein utnyttingsgrad på 35% BYA og maks byggehøgd 8 meter. BKS3: lagt til rette for 3 rekkehus med ein utnyttingsgrad på 40% BYA og maks byggehøgd 8 meter. BKS4: lagt til rette for 1 firemannsbustad med ein utnyttingsgrad på 30% BYA og maks byggehøgd 8 meter. BKS5: lagt til rette for 4 firemannsbustader med totalt 16 leilegheiter med ein utnyttingsgrad på 45% BYA og maks byggehøgd 8 meter. BKS6: lagt til rette for 3 tomannsbustader med totalt 6 leilegheiter med ein utnyttingsgrad på 40% BYA og maks byggehøgd 8 meter. BBB: lagt til rette for ein blokk med totalt 18 leilegheiter med ein utnyttingsgrad på 50% BYA og maks byggehøgd 11 meter. Ein har vald denne utbyggingsforma i planframlegget for å få eit variert bustadfelt med ulike bustadtypar slik at det vert attraktivt for mange ulike grupper. For å unngå for store fjernverknader har ein valt å ikkje gå høgre enn to etasjar. Blokka som har tre etasjar ligg på eit av dei lågaste punkta i planområdet og det går såleis greitt å ha tre etasjar her. Byggjegrensene er sett ut i frå omsyn til terrenget samt for å få ei god plassering av leik-, uteopphalds-, og grøntareal. 8.3.2 Leike- og uteoppholdsareal Innanfor planområdet er det lagt til rette for to felles uteoppholdsareal, f_BUT1 og f_BUT2. f_BUT1 er plassert på ei lita høgd som gir gode solforhold og fin utsikt ut over planområdet. I og med at området ligg på ei lita høgd som er småkupert, vil dette gje spanande leikemoglegheiter i naturlege omgjevnader. f_BUT2 ligg heilt aust i planområdet og koplar seg på eksisterande naturområde tilgrensande planområdet. På begge områda skal eksisterande vegetasjon og terreng bevarast så godt det lar seg gjere. Det er elles i planområdet lagt til rette for to leikeplassar, f_BLK1 og f_BLK2. Leikeplassane har fått den plasseringa dei har grunna at områda er solrike og spreidd slik at alle bustadene har ein leikeplass innan kort rekkevidde. Dei oppfyller også krava om ikkje å ha brattare stigning enn 1:3. Innanfor leikeareala er det tillate med oppføring av godkjente sittegrupper og leikeapparat, t.d. sandkasse, huskestativ og sklie. Innanfor leikeareala er det mogleg at noko av arealet kan planerast for å sikre at heile eller deler av arealet vert universelt utforma. Leike- og uteopphaldsareala skal vere ferdigstilt før bruksløyve for bustadene kan gjevast. Dette vert sikra i § 3.5 i føresegnene. Krav til minste uteopphaldsareal (MUA) er minimum 100 m2 per bustadeining der bruksareal er lik eller større enn 65 m2. MUA vil hovudsakleg bli løyst innanfor områda til dei ulike bustadformåla. Uteopphaldsareala vil bestå av både altan/terrasse og plen/hage. 18.05.2015 26 Så mykje som mogleg av det naturlege terrenget søkjast bevart som uteopphaldsareal innanfor områda for bustadformål. 8.3.3 Kommunaltekniske anlegg Innanfor planområdet er det sett av tre areal for kommunaltekniske anlegg. f_BKT1f_BKT3 er areal avsett til blant anna søppelhandtering der det er tillate med bossoppstilling, samt oppføring av postkassestativ. Plass for bossoppstilling bør vurderast å bli byggja inn for å unngå forsøpling ved t.d. sterk vind. BKT4 er areal avsett til eventuell nettstasjon. Vegane i planområdet fram til dei kommunaltekniske anlegga, samt radius på avkøyrslar og snuhammarar er dimensjonert for å oppfylle krava for framkomst for søppelbil. Minimumskravet på vegar er 3,5 meter, og for snuhammar ein svingradius på 7,5 meter. Areal for kommunaltekniske anlegg skal vere ferdigstilt før bruksløyve kan gjevast. 8.3.4 Samferdselsanlegg og teknisk infrastruktur Køyreveg Planframlegget knyt seg på eksisterande veg i naboplanen i vest, planid 20080005, Austre Signalvegen som igjen knyt seg på Signalvegen som går langs vestsida på planområdet. Frå Signalvegen er det avkøyrsel til FV559 som går sør for planområdet. o_SKV1 er dimensjonert med ei bredde på 5 meter med ei stigning på 1:12. o_SKV3 har ei breidde på 4 meter og ei stigning på 1:12. f_SKV4 er innkøyrsel til f_SPP1. o_SKV5 er eksisterande veg med ei breidde på 4 meter. f_SV er tilkomst for BFS med ei breidde på 3 meter og ei stigning på 1:12. Vegane i planområdet går under dimensjoneringsklasse A1 i følgje handbok 017. Det har vore vurdert alternative vegtrasear i planframlegget men ein har enda opp med det alternativet ein har då det gir ein akseptabel stigning og legg seg på ein god måte i landskapet, samt at ein hindrar at vegane kjem for nært tilgrensande naturområde i aust og skapar ein barriere mot dette området. Ferdigstilling av vegane er sikra i § 3.6 i føresegnene. Fortau og gangveg I planframlegget er forholda for mjuke trafikantar ivareteke ved tilrettelegging av fortau og gangvegar. Breidda på fortaua er 2,5 meter og har same stigning som vegane dei går langs, hovudsakleg ei stigning på 1:12. Gangvegane i planframlegget har også ei breidde på 2,5 meter og hovudsakleg ei stigning på 1:12 med unntak frå f_SGG5 med stigning 1:25, f_SGG4 og delar av f_SGG6 som vil bli opparbeida med trapp grunna bratt terreng. Gangvegane fungerer som snarvegar for å kome seg lettare og raskare rundt i planområdet, samt å kome seg hurtigare til dei tilgrensande vegane, Signalvegen og FV559. Ferdigstilling av fortau og gangvegar er sikra i § 3.5 og 3.7 i føresegnene. Parkering/garasje For BBB og BKS5 er det lagt opp til felles parkering i parkeringskjellar. For BKS6 er det lagt til rette for parkering på f_SPP2 og for BKS3 og BKS4 er det lagt til rette for parkering på f_SPP1. Det vil vere mogleg å legge til rette for garasje på f_SPP1 og f_SPP2. Innanfor BKS1 og BKS2 kan parkering løysast som fellesparkering eller som parkering framfor bustadene. For BFS vil det vere parkering framfor kvar einskild bustad. Den vedlagte illustrasjonsplanen syner eit døme på korleis parkering innanfor planområdet kan løysast. Totalt vil det vere behov for 130 parkeringsplassar. Det er rekna 2 parkeringsplassar for alle bustadene i planområdet som tilfredsstillar parkeringskrava 18.05.2015 27 KPA som krev at det for bustader over 65 m2 skal etablerast 2 parkeringsplassar. Opparbeiding av parkeringsplassar er sikra i føresegnene § 3.2. Det skal leggjast til rette for at 5 % av parkeringsplassane skal reserverast for rørslehemma. Sykkelparkering løysast innanfor kvart einskild bustadføremål og kan finne stad som parkering inntil bustadene, som parering i bodareal eller i fellesanlegg i tilknyting til parkeringsanlegg. Innanfor BBB skal det opparbeidast 1 parkeringsplass for sykkel per bustadeining. Det er avsett plass for sykkelparkering i parkeringsanlegget under BBB. Annan Veggrunn Restareal langs veg skal tilplantast med stadeigen vegetasjon og opparbeidast samstundes med vegane. 8.3.5 Landbruks-, natur- og friluftsformål f_GN1-f_GN5 er areal mellom bustader, veg, gangveg og tilgrensande områder som skal bevarast som naturområde. 8.4 Bustadmiljø og kvalitetar Det er god og enkel tilgang til kringliggjande område. Det er lagt til rette for fortau, o_SF1, som går fram til eksisterande daglegvarehandel i sørvest. Det er fleire gangvegar innanfor planområdet som gjer det enkelt og effektivt å bevege seg rundt der, samt at det er fleire fellesareal ut mot tilgrensande naturområder som gjer det enkelt for alle å kome seg ut til naturområda. Like sør for planområdet, ligg busshaldeplass med forbinding til blant anna Straume der det går buss vidare mot Bergen. Trafikktryggleiken er ivareteke ved tilrettelegging av fortau, o_SF1-o_SF2 og gangvegar, o_SGG1, f_SGG2-f_SGG6. I forhold til areal avsett til leik og opphald er det sikra tilstrekkeleg med uteareal. Areala har gode solforhold samt oppfyller krava i forhold til støy og helling. Dei kan også tilretteleggast for ulike aldersgrupper. Det er to leikeplassar i planframlegget, f_BLK1 og f_BLK2. Desse kan fungere som møteplassar for bebuarane i planområdet samtidig som dei kan ha aktivitetar for dei minste som sandkassar og husker, eller aktivitetar for eldre born som vollyballbaner og likande. Vollyballbane kan til dømes angleggast på det største leikeplassen f_BLK2. På området avsett til felles uteopphald, f_BUT1 og f_BUT2, skal eksisterande terreng og vegetasjon bevarast. Her kan ein til dømes leggje til rette for aktivitetar som hinderløype og liknande. Når det gjeld kvalitetar planframlegget kan tilføre området vil det opne opp for at fleire kan busette seg i Fjell kommune i naturskjønne omgjevnader. For at området skal verte ein triveleg plass å bu og opphalde seg, både med tanke på estetikk, omgjevnader, rekreasjon, fysisk og psykisk trivsel skal planlagde bustader utformast slik at området får ein god arkitektonisk og funksjonell heilskap i høve til eksisterande omgjevnader. Det vert lagt vekt på bruk av miljøvenlege kvalitetar i val av materialar, vegetasjon og belysning. Prinsipp for universell utforming skal leggjast til grunn for utforminga. 8.5 Folkehelse Planframlegget er med på å fremje god helse ved at det ligg i naturskjønne omgjevnader utan forureining og mykje støy. Det er berre rekkehusa heilt i sør innanfor BKS1 som eventuelt kan få noko problem med støy. Det vil her bli lagt til rette for støyskjerm langs FV559 som vil redusere støyproblemet. Planområdet er omkransa av naturområder i aust og nord. Det er lett tilgang til desse både frå bustad- og fellesområder samt gangvegar innanfor planområdet. Innanfor planområdet er det også sett av areal til to leikeplassar og to areal til felles uteopphald. Desse områda vil vere fine areal til sosialt samvær og aktivitetar for bebuarane i planområdet. Det er viktig med areal som legg opp til sosialt samvær så vel som areal for 18.05.2015 28 fysisk aktivitet då sosial omgang med andre og det og ikkje føle seg einsam er viktig for den mentale helsa på lik linje med viktigheit av å vere i fysisk aktivitet. 8.6 Støytiltak Den sørlege delen av planframlegget som ligg inntil FV559 ligg i gul støysone. Det vil her bli lagt til rette for opparbeiding støyskjerm på 1,5 meter for å redusere støy frå fylkesvegen. Det er i naboplanen i vest, planid: 20080005, regulert inn støyskjerm på 1,5 meter. Ein vel difor same type støyskjerming for å få ein betre heilskap i området. 8.7 Terreng, landskap og estetikk Ved opparbeiding av dei planlagde bustandene skal det takast omsyn til terrenget, slik at plasseringa av bustadene blir best mogleg i forhold til terrenget. Dette for å hindre unødvendige og store terrenginngrep, samt å forhindre for store fjern- og nærverknader. Det er innanfor BFS oppgjeve maks mønehøgd for å hindre at bustadene kjem for høgt i terrenget. Bustadene er vidare tenkt som terrasserte einebustader som vil seie at dei er tilpassa terrenget ved at ein kjem inn i underetasjen og kan gå ut på terrenget i 2. etasjen. Figur 10: Utsnitt frå illustrasjonsplanen som syner kva kote dei ulike mønehøgdene går til. For blokka som det er lagt til rette innanfor BBB, som er det høgste bygget i planframlegget, er plassert slik som den er midt i planområdet då terrenget her er noko lågare enn elles i planområdet som gjer til at eit bygg på 3 etasjar kan plasserast her utan å gje for store fjernverknader. Bustadene innanfor dei andre bustadformåla er sikra med maks mønehøgd samt antal etasjar for å hindre at bygga vert for høge og skapar fjernverknader. Sørvest for planområdet ligg eit eksisterande bygg med ein kombinasjon av bustad og næring som på det høgste har 3 etasjar. Bustadene i planområdet har tilpassa seg dette og går ikkje høgare enn 3 etasjar. Dei fleste bustadene ligg på 2 etasjar slik som dei tilgrensande bustadene i vest og på andre sida av fylkesvegen i sør. I og med at det er eit eksisterande bustadfelt i vest og at det er bygd eit kombinert bustad og næringsbygg i den sørvestlege grensa til planområdet vil planområdet vere ein naturleg stad for vidare bustadbygging. 18.05.2015 29 8.8 Naturmangfald Det er eit nasjonalt mål at tap av biomangfald skal stoppast, og arealbruken skal støtte opp om dette målet (St.meld 26 (2006 - 2007)). Tiltaket er vurdert ut frå krava i kapittel II i Naturmangfaldslova, med særleg omsyn til prinsippa i følgjande heimlar: § 8 : Kunnskapsgrunnlaget. § 9 : Føre-var-prinsippet. § 10: Økosystemtilnærming og samla belasting. § 11: Tiltakshavar betaler. § 12: Miljøforsvarlege teknikkar. Vurdering etter §8 Kunnskapsgrunnlaget: Sentrale tema Kva slags landskap, økosystem, naturtypar eller arter vert råka av planen? Kva slags effekt vil planen ha på landskap, økosystem, naturtypar og arter? Korleis er tilstanden for landskapet, økosystem og utviklinga i antal lokalitetar av naturtypene og bestandene på landsbasis og på staden? Føreligg det faglege rapportar og utgreiingar om naturmangfold i det aktuelle planområdet? Føreligg det erfaringsbasert kunnskap (frå lokalsamfunnet, kommuner og andre myndigheiter) om det aktuelle planområdet? Vil planen påverke truga og nært truga arter på Norsk raudliste for arter 2010? 18.05.2015 Vurdering Landskapet som vert råka av planen består hovudsakleg av open skrinn fastmark utan særskild verdi. Det er ikkje registrert nokon særskilde eller viktige økosystem og naturtypar innanfor planområdet. Det er registert noko lynghei innanfor området men den bli ikkje sett på som særskild verdifull. Nokre hundre meter mot aust, like nord for Mjølsteinmyra er det gjort registreringar av raudlisteartar og viktige naturtyper, jf. kartenesta til Direktoratet for naturforvaltning. Desse registreringa ligg så langt unna planområdet at planområdet ikkje vil ha nokon innverknad på desse registreringane. Planen vil føre til ein del inngrep i landskapet då ein mellom anna vil måtte opparbeide vegar og leggje til rette for bustadbygging. Då det ikkje er registret viktige økosystem, naturtypar og artar i området vil ikkje planen ha nokon påverknad for dette. Ikkje aktuelt då det ikkje er gjort registreringar av viktige økosystem og naturtypar innanfor planområdet. Ein er ikkje kjend med at det føreligg faglege rapportar og utgreiingar om naturmangfold i planområdet. Føreligg ingen særskild erfaringsbasert kunnskap som ein er kjend med om planområdet. Vil ikkje påverke truga og nært truga arter på Norsk raudliste for arter 2010. 30 Vil planen påverke truga og nært truga naturtypar på Norsk raudliste for naturtypar 2011? Vil planen påverke utvalde naturtypar eller prioriterte arter? Vil planen påverke verneområder, nærområder til verneområder, marint beskytta områder eller verna vassdrag (jf. verneplan for vassdrag)? Vil planen påverke tilstanden i sjø eller vassførekomster? Vil planen påverke utvalde kulturlandskap? Vil planen påverke miljøregistreringar i skog? Vil planen påverke inngrepsfrie naturområde (INON)? Vil planen påverke område eller naturtypar som er spesielt verdfulle for naturmangfald? Vil ikkje påverke truga og nært truga naturtypar på Norsk raudliste for naturtypar 2011. Vil ikkje påverke utvalde naturtypar eller prioriterte artar. Vil ikkje påverke verneområder, nærområder til verneområder, marint beskytta områder eller verna vassdrag. Vil ikkje påverke tilstanden i sjø eller vassførekomster. Innanfor planområdet finnast kystlynghei. Denne kulturlandskapstypen finnast det mykje av i Fjell kommune men det er under tidlegare registreringar ikkje funne område som er spesielt verneverdige. Dei best utvikla lyngheiområda som er att ligg lengst vest i kommunen, spesielt på små øyar ute i havgapet. Planen vil påverke lynghei som finnast innanfor planområdet men dette vil ikkje ha noko å seie då det ikkje er registret nokon særskild viktige lyngheiar i kommunen. Planen vil ikkje påverke miljøregistreringar i skog. Planen vil ikkje påverke inngrepsfrie naturområde (INON). Planen vil ikkje påverke område eller naturtypar som er spesielt verdfulle for naturmangfald. Vurdering etter § 9 Føre-var-prinsippet: Sentrale tema Veit ein nok om landskap, økosystem, naturtypar og artar, og om kva slags verkningar det aktuelle tiltaket har for desse? Er det sannsynleg at tiltaket vil medføre vesentleg (alvorleg eller irreversibel) skade på landskap, økosystem, naturtypar og artar? Vurdering Ja, tilstrekkeleg kunnskap føreligg. Ikkje sannsynleg at tiltaket vil medføre vesentleg skade på landskap, økosystem, naturtypar og artar. Vurdering etter § 10 Økosystemtilnærming og samla belasting: Sentrale tema Kva slags eksisterande tiltak eller bruk utgjer ei påverkning på landskap økosystem, naturtypar og artar? 18.05.2015 Vurdering Den eksisterande bruken som turområde kan ha noko påverknad på landskap økosystem, naturtypar og artar. Denne påverknaden vil likevel ikkje ha betyding då det ikkje er 31 Kva slags framtidige tiltak og bruk i landskapet eller økosystemet som ein har oversikt over kan utgjere ei påverkning på naturtypar og artar? Kva vil den samla belastninga (effekten) av planen eller tiltaket være, det vil seie eksisterande tiltak og bruk, planforslaget og framtidige tiltak og bruk? Kva veit ein om situasjonen for det naturmangfaldet som råkas på kommunenivå, fylkesnivå og på landsbasis? Mangler ein kunnskap om verkinga (effekten) av planen sin samla belastning for landskap, økosystem, naturtypar og artar? I så fall må § 9 tilleggast stor vekt. gjort viktige registreringar på dei fire nemnde tema. Tiltak som vil skje i området vil vere opparbeiding av vegar og bustader. Det vert såleis lagt til rette for at mange nye kan busette seg i området som vil føre til ein auka bruk av området og tilgrensande område. Denne påverknaden vil likevel ikkje ha betyding då det ikkje er gjort viktige registreringar av landskap økosystem, naturtypar og artar. Den samla belastninga av planen vil vere stor, men dette vil likevel ikkje vere av stor betyding då det ikkje er gjort viktige registreringar av landskap økosystem, naturtypar og artar. Det er ikkje naturmangfald av stor viktigheit som vert råka. Nei, tilstrekkeleg kunnskap føreligg. Vurdering etter § 11 Tiltakshavar betaler: Paragrafen går på at tiltakshavar skal dekke kostnadene ved å hindre eller begrense skade på naturmangfaldet som tiltaket forårsakar, dersom dette ikkje er urimeleg ut frå tiltaket og skaden sin karakter. Kostnadar som tiltakshavar kan måtte kome til å måtte dekke for å få tatt nødvendige naturmangfaldshensyn kan vere: - At tiltakshavar vert pålagt å betale for å skaffe meir kunnskap om naturmangfald. - At tiltakshavar vert pålagt å overvake naturtilstanden. - At tiltakshavar må velge ein meir kostbar og tidkrevjande teknikk, lokalisering eller driftsform. - At tiltakshavar får gjennomføre tiltaket, men at det vert gitt pålegg om retting eller avbøtande tiltak som reduserar eller minimerar skadane på naturmangfaldet. Grunna at planforslaget ikkje har særskild innverknad på naturmangfaldet er ein er ikkje kjend med at tiltakshavar må dekke kostnadar for at det vert teke særskilde naturmangfaldsomsyn. Vurdering etter § 12 Miljøforsvarlege teknikkar: Paragrafen går på at for å unngå eller avgrense skadar på naturmangfaldet skal det takast utgangspunkt i slike driftsmetodar og slik teknikk og lokalisering som, ut frå ei samla vurdering av tidlegare, noverande og framtidig bruk av mangfaldet og økonomiske forhold, gir dei beste samfunnsmessige resultat. Det er i planframlegget forsøkt å ivareta dette ved at ein tek omsyn til terrenget og prøver å gjere minst mogelege inngrep ved utbygging av 18.05.2015 32 planområdet og ivareta så mykje som mogleg av eksisterande vegetasjon. Dette er sikra i § 2.6 i føresegnene. Samla vurdering av naturmangfaldet Ut frå vurdering etter § 8-12 naturmangfaldslova kan ein ikkje sjå at planforslaget vil ha vesentleg verknad for naturmangfaldet i området. Til tross for at det vil bli gjort ein del terrenginngrep har ein likevel prøvd å ivareta naturmangfaldet ved at det er satt av store områder til grønt- og naturområder, samt at det er sikra betre tilgang til desse områda enn korleis dagens situasjon er. Dette er sikra i § 5.5.3 og § 7.1.1. 8.9 Overordna planar og retningsliner Planframlegget følgjer overordna planar og retningsliner. Det følgjer blant anna rikspolitiske retningsliner i forhold til samordna areal- og transportplanlegging ved at det ligg i tilknyting til eksisterande vegsystem med kort avstand til busshaldeplass som gjer det egna for bustadutbygging. Det følgjer også retningslinene for styrking av barn og unge sine interesser i planlegginga ved at det ligg i naturskjønne utan nemneverdig støy og forureining med nærleik til naturområder, samt at det er sett av store areal for leik og uteopphald innanfor planområdet. I forhold til reguleringsformålet for området i gjeldande plan som er bustad, vil dette bli vidareført i planframlegget. Reguleringa for barnehage vil ikkje bli vidareført då arealet avsett til barnehage ikkje egnar seg, samstundes som barnehagekapasiten i området er tilfredsstillande. Det er også avsett areal til barnehage i tilgrensande plan sørvest, planid: 19820001. 8.10 Krav til utbyggingsrekkjefølgje og føresegner 8.10.1 Krav til samtidig opparbeiding Det er ikkje sett krav til at dei planlagde bustadene skal opparbeidast samtidig. 8.10.2 Rekkjefølgjekrav Vegar, gangvegar, fortau og leikeplassar skal vere ferdig opparbeida før bruksløyve til bustader kan gjevast, jf. § 3 i føresegnene. 8.10.3 Universell utforming Så mange som mogleg av bustadene innanfor planområdet skal søkjast universelt utforma. Dette kan løysast ved at bustadene får ein trinnfri tilkomst, samt har alle funksjonar på same plan. Krav til universell utforming vert sikra i føresegnene, § 2.7. 9 KONSEKVENSAR AV PLANFORSLAGET 9.1 Overordna planar og mål Kommuneplanen sin arealdel 2011-2022 syner at området regulert, der ein ynskjer ei vidareføring av reguleringsplanen for området. Dette førast vidare i planframlegget med unntak av at reguleringa for barnehage vert teke ut. 9.2 Eksisterande reguleringsplanar I gjeldane reguleringsplan for området, planid: 19870003 Strenghaugen frå 1988, er området regulert til bustad og barnehage. Barnehagedekninga i området er god nok til at området for barnehage i planområdet kan omregulerast til bustad, samt at arealet regulert til barnehage 18.05.2015 33 ikkje er eigna for eit slikt formål, blant anna fordi arealet er lite samt at det ligg nært opptil ei høgspentline. Ynskje om å bygge bustader er såleis i samsvar med gjeldane reguleringsplan. I det nye planframlegget vert det også opna for konsentrert busetnad og ikkje berre frittliggjande småhus, samt at ein kan byggje to fulle etasjar. Utnyttinga i det nye planframlegget vert såleis større, men ved å tilpasse seg byggehøgdene i området, samt å setje av tilstrekkeleg med grøntareal vil ikkje konsekvensane av det nye planframlegget bli særskilt større enn konsekvensane av den underliggjande reguleringsplanen. 9.3 Natur- og ressursgrunnlaget Planframlegget vil føre til eit inngrep i landskapet i forhold til dagens situasjon der planområdet er ubygd. Dette vil likevel ikkje ha store konsekvensar då det ikkje er gjort registreringar av viktige naturtypar og artar innanfor området. Det vil bli sett av store grøntareal innanfor planområdet som vil ivareta naturmangfaldet tilstrekkeleg. Utbygginga av området skal gå føre seg på ein mest mogleg skånsam måte i høve til landskapet. Skjæringar samt andre terrenginngrep skal tilplantast med stadeigen vegetasjon for å minimere omfanget av inngrepa. 9.4 Terreng- og landskap Planområdet er forholdsvis ope, inneheld hovudsakleg lågtveksande vegetasjon og er kupert. Oppføring av nye bustader vil naturleg føre til ei anna oppleving av området enn korleis det er i dag. Pga. dette er bustadene plassert mest mogleg skånsamt i terrenget for å unngå silhuettverknadar og liknande. Det høgste bygget er blant anna plassert der planområdet er på det lågaste for å unngå at bygget vert for framtredande. Bygga ligg vidare høgst mot nord og vert noko avtrappa ned mot sør der bygga ligg lågast. Grunna at det tilgrensande området i sørvest allereie er utbygd med daglegvarehandel og bustader vil ikkje den planlagde utbygginga framstå som noko framand element området. 9.5 Verknader for naboar og interessemotsetnader Planframlegget grensar til bustader i vest og i søraust. Desse bustadene ligg rundt 30-40 meter unna planlagde bygg i planframlegget. Pga. av god avstand til naboar vil ikkje dei planlagde nye bygga vere skjemmande i forhold til sol- og lysforhold for dei eksisterande bustadene. Planframlegget vil føre til ein reduksjon i utsyn for nokre av naboane, då særskilt bustadene i vest. Dette vil likevel ikkje ha nokon særskilt påverknad for bustadene då dei ikkje har hovudutsikta si i vestleg retning. Plassering av mindre tiltak som til dømes murar, fyllingar og skjeringar vil ikkje få særskilde verkander for tilgrensande uteområder og nabobygg, då nabobygg ligg i god avstand frå planområdet og tilgrensande uteområder er ubygde naturområder. 9.6 Friluftsliv, naturområde, born og unges interesser i nærmiljøet Ved synfaring i planområdet vart det ikkje registrert at området vert brukt av born og unge eller som areal for friluftsaktivitetar, det er heller ikkje kome inn merknadar på dette. Det er likevel sikra godt med uteopphold, leikeplassar og naturområde i planen, samt at det er sikra tilkomst til omkringliggande naturområder. 9.7 Universell utforming og tilgjenge Planframlegget legg til rette for at ein kan få bustader som er universelt utforma. 18.05.2015 34 9.8 Trafikkforhold og teknisk infrastruktur Planframlegget vil gje ei auke i trafikk på Signalvegen men dette vil ikkje være særskilt merkbart for naboane då trafikken berre vil følgje Signalvegen, som er eksisterande veg, ca. 100 meter nordover før ein tek austover inn mot planområdet. Trafikken vil også gå forbi eksisterande nærings- og bustad i sørvest. Her vil det bli lagt til rette for opparbeiding av fortau for å ivareta trafikktryggleiken for mjuke trafikantar. Innanfor planområdet er det lagt til rette for opparbeiding av fortau og gangvegar slik at trafikktryggleiken blir tilstrekkeleg ivareteke i planframlegget. 9.9 Sosial infrastruktur og servicetilbod Det er ingen kjende konfliktar og problemstillingar for skule- og barnehagekapasitet. Det er også gangveg heile vegen til barneskulen som ligg aust for planområdet. Planframlegget vil vidare være positivt for servicetilbode i området, og då særskild for daglegvarebutikken som planområdet grensar til sørvest. 9.10 Kulturminne og kulturlandskap Det er ikkje registert kulturminne eller kulturmiljø innanfor planområdet. Det finnast likevel lynghei innanfor planområdet der så mykje som mogleg av denne skal søkjast bevart. 9.11 Miljøkrav – småbåthamn Ikkje aktuelt. 9.12 Risiko og sårbarheit Eventuelt uttak/tilføring av massar i planområdet vil ikkje føre til ras eller flaumfare. Det er mogleg at uttak/tilføring av massar kan føre til endringar i avrenningssituasjonen, men det vil bli sikra at dette ikkje vil gje fare for flaum innanfor planområdet eller i nærliggande område. Det er sikra store grøntareal, både felles og private, i planframlegget som naturleg ved infiltrasjon vil kunne ta unna ein del avrenning. Vidare skal avrenning og overvasshandtering handterast innanfor kvart einskild føremål. Dette er sikra i § 3.3 i føresegnene. 9.13 Juridiske/økonomiske konsekvensar for kommunen Det er ikkje kjend at planframlegget kan utløysa/medføra offentlig innløysingsplikt og/eller ekspropriasjonstiltak for å kunna gjennomførast. 9.14 Energibehov og forbruk Planframlegget vil ikkje føre til store endringar i infrastruktur for energi. 9.15 Konsekvensar for næringsinteresser Planframlegget vil ikkje føre til konsekvensar for eksisterande næringar, eller potensielle næringsinteresser. 9.16 AVVEGING AV VERKNADANE Planframlegget følgjer reguleringa i gjeldande plan der arealet er avsett til bustader. Det er også eit lite areal som er avsett til barnehage. Dette formålet vil ikkje bli vidareført i planframlegget då dette arealet er lite, har ei ugunstig plassering, samt at det ikkje er noko stort behov for fleire barnehagar. Ein har søkt å ivareta terreng og landskap ved å setje av mykje areal til grøne områder og ved at bustader skal tilpassast terrenget ved terrassering, 18.05.2015 35 gjeld einebustader i nord, samt plasserast ut frå høgde i planområdet der dei vert minst synlege. For å ivareta trafikktryggleiken i planområdet er det lagt til rette for opparbeiding av fortau og gangvegar. Planforslaget vil ikkje gje vesentlege konsekvensar. 10 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE Bakgrunn I tilknyting til reguleringsplanarbeidet er det utført ein analyse av risiko og sårbarheitsforhold. ROS-analysen bygger på føreliggande kunnskap om planområdet og arealbruken der. Akseptkriterier og metode Akseptkriteria definerer kva risiko ein er villig til å akseptere, ofte knytt opp mot tap innan følgjande tema; liv, helse, ytre miljø og materielle verdiar. Rettleier frå Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB), Krav til risikovurdering (NS 5814:2008) og rapporten GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging Vestlands-prosjektet (SiGVerapporten) dannar grunnlaget for metoden og akseptkriteria som er vedteke av Fjell kommune. For å systematisere arbeidet med ROS- analysen blir det brukt skjema og matriser. Metoden for ein ROS-analyse kan framstillast forenkle i følgjene 6 punkt: Figur 2 Skjematisk framstilling av metode Eit risiko- og sårbarheitsbilete er definert som summen av sannsyn - kor ofte uønskt hending forventas å inntreffe, og konsekvensen - kor alvorlege konsekvensar hendinga kan medføre. Risiko = sannsyn x konsekvens. Det er vanskeleg å fastslå ein frekvens og konsekvens av ein hending. Ved å anslå sannsyn og konsekvens vil ein snakke om gjennomsnittstall på hending over tid. Det kan på den måten inntreffe fleire eller færre hendingar i eit gitt tidsperspektiv enn anslått i ROS- analysen. Intensjonen med ROS- analysen er at funn skal følgjes opp med risikoreduserande eller skadeavgrensande tiltak og legge føringar for vidare planlegging av arealbruk. Klassifisering av sannsyn og konsekvens Graderingen er delt i 6 ulike nivå, frå Særs sannsynleg til usannsynleg, og frå katastrofalt til ufarleg, sjå figur under. 18.05.2015 36 Klassifisering av sannsyn SANNSYNLEG VEKT Særs sannsynleg Mykje sannsynleg Sannsynleg Noko sannsynleg Lite sannsynleg Usannsynleg 6 5 4 3 2 1 DEFINISJON TRYGGHETSKLASSE TEK 10: SKRED OG FLOM Ein hending skjer oftare enn kvart 20. år Ein hending skjer sjeldnare enn kvart 20.år, men oftare enn kvart 100.år Ein hending skjer sjeldnare enn kvart 100.år, men oftare enn kvart 200.år Ein hending skjer sjeldnare enn kvart 200.år, men oftare enn kvart 1000.år Ein hending skjer sjeldnare enn kvart 1000.år, men oftare enn kvart 5000. år Ein hending skjer sjeldnare enn kvart 5000.år F1 S1 F2 F3, S2 S3 Klassifisering av konsekvens KONSEKVENS VEKT LIV OG HELSE YTRE MILJØ MATERIELLE VERDIAR TRYGGHETSKLASSE TEK 10: SKRED OG FLOM Fullstendig øydelegging av materiell og utstyr og andre økonomiske verdiar. Skader for meir enn kr 250.000.000 Varig produksjonsstans Fullstendig øydelegging av materiell og utstyr og andre økonomiske verdiar Skader inntil kr 250.000.000 Produksjonsstans > 1år Tap av, og/eller kritisk skade på materiell, utstyr og andre økonomiske verdiar. Skader avgrensa opp til kr 50.000.000 – Produksjonsstans > 3 mnd. Alvorleg skade på materiell, utstyr og andre økonomiske verdiar. Skader avgrensa opp til kr 5.000.000 Produksjonsstans > 1 mnd. Mindre lokal skade på materiell, utstyr og økonomiske verdiar: Skader avgrensa opp til kr 500.000. Produksjonsstans < 1 mnd. F3, S3 Små eller ingen skader på materiell, utstyr og andre økonomiske verdiar. Skader for inntil kr 50.000 Produksjonsstans < en uke. F1, S1 Katastrofalt 6 Meir enn 10 daude, eller 20 alvorleg skadde/sjuke Varige og alvorlege miljøskader av større omfang Kritisk 5 Inntil 10 daude, eller fare for inntil 20 alvorleg skadde personer. Langvarig, og i verste fall varig alvorleg skade på miljøet Alvorleg 4 Inntil 3 daude. Eller inntil 15 alvorlege (varige) personskader. Store og alvorlege miljøskader som det vil ta tid å utbetre (dvs. fleire tiår) Ein viss fare 3 Inntil 5 alvorlege personskader, som fører med seg sjuke fråvær og lengre fråvær. Vesentlege helseplager og ubehag. Miljøskader av stort omfang og middels alvorleg, eller: skader av lite omfang, men høgt alvor. Liten 2 Mindre skader som treng medisinsk behandling kan førekomme, fråvær avgrensa til bruk av eigenmelding. Ufarleg 1 Ingen eller små personskader. Små skader på miljøet, men som naturen sjølv utbetrar på relativt kort tid. Miljøskader av stort omfang og middels alvorleg, eller: skader av lite omfang, men høgst alvorleg. Ingen, eller få og ubetydelege miljøskader og/eller forureining på ytre miljø. F3, S3, S3 F2, S2 (3 personer er gjennomsnitt i ein bustad) F1, S1 F1, S1 Akseptkriterier Hendingar i raude felt Hendingar i gule felt Hendingar i grøne felt 18.05.2015 Medfører uakseptable risiko. Her skal risikoreduserande tiltak gjennomføras, alternativt skal det utførast meir detaljerte ROS-analyser for å avkrefte risikonivået. ALARP - sone, dvs. tiltak kan gjennomføras for å redusere risikoen (ALARP = As Low As Reasonable Practicable). Det vil vere naturleg å legge ein kost-nytteanalyse til grunn for vurderinga av ytterlegare risikoreduserande tiltak. I utgangspunktet akseptabel risiko, men ytterlegere risikoreduserande tiltak av vesentleg karakter skal gjennomføras når det er mogleg ut frå økonomiske og praktiske vurderingar. 37 SANNSYN Risikomatriser Særs sannsynleg Sa6 Mykje sannsynleg Sa5 Sannsynleg Sa4 Noko sannsynleg Sa3 Lite sannsynleg Sa2 Usannsynleg Sa1 SANNSYN RISIKOMATRISE Liv og helse Særs sannsynleg Sa6 Mykje sannsynleg Sa5 Sannsynleg Sa4 Noko sannsynleg Sa3 Lite sannsynleg Sa2 Usannsynleg Sa1 SANNSYN RISIKOMATRISE Ytre miljø Særs sannsynleg Sa6 Mykje sannsynleg Sa5 Sannsynleg Sa4 Noko sannsynleg Sa3 Lite sannsynleg Sa2 Usannsynleg Sa1 RISIKOMATRISE Materielle verdiar K1 K2 K3 K4 K5 K6 Ufarleg Liten Ein viss fare Alvorleg Kritisk Katastrofalt KONSEKVENS K1 K2 K3 K4 K5 K6 Ufarleg Liten Ein viss fare Alvorleg Kritisk Katastrofalt KONSEKVENS K1 K2 K3 K4 K5 K6 Ufarleg Liten Ein viss fare Alvorleg Kritisk Katastrofalt KONSEKVENS VURDERING AV RISIKO OG SÅRBARHEIT: Naturbasert sårbarheit Uønskt hending/forhold Nr Ekstremvær www.met.no 1 Sterk vind 2 Store nedbørsmengder 3 Store snømengder 4 Anna Flaumfare www.nve.no 5 Flom i elver / bekker 6 Flom i vassdrag/ innsjøer 7 Overvasshandtering 8 Springflod / stormflod 9 Historisk flomnivå 10 Anna Skredfare www.skrednett.no 11 Kvikkleireskred 12 Lausmasseskred 13 Is – og snøskred 14 Steinras, steinsprang 15 Historiske hendingar 16 Anna Byggegrunn www.ngu.no 17 Setningar 18 Utglidingar 19 Radon 20 Anna Plante og dyreliv www.dirnat.no 21 Planter 22 Dyr 18.05.2015 Liv og helse Potensiell risiko for: Ytre miljø Materielle verdiar Merknad Vind blir ikkje sett på som ein risiko for området. Sterk vind kan førekome, men slik området ligg til, vil det ikkje blir utsatt for vindpåkjenning utover det ein kan forvente. Store nedbørsmengder kan førekomme, men blir ikkje sett på som ein risiko for planområdet. Store snømengder sjeldan eit problem i området. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Overvatn skal handterast lokalt ved hjelp av infiltrasjon og fordrøyning. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ingen sårbare arter registrert i naturbase. Ingen sårbare arter registrert i naturbase. 38 23 Fugler 24 Anna Verksemdsbasert sårbarheit Brann/eksplosjon 25 Brannfare Ingen sårbare arter registrert i naturbase. Sa2 x K4 26 Eksplosjonsfare 27 Anna Energitransport 28 Høgspent 29 Lågspent 30 Gass 31 Anna Forureina vatn 32 Drikkevasskjelde 33 Sjø, badevatn, fiskevatn, vassdrag og liknande. 34 Nedbørsfelt 35 Grunnvassnivå 36 Anna Forureina – grunn http://www.sft.no 37 Kjemikalieutslepp 38 Anna Forureina - luft 39 Støv/partikler/røyk 40 Støy Sa3 x K3 Sa2 x K4 Sa3 x K3 Sa3 x K1 Det er ingen større brannfare utover det som er vanleg å forvente i eit bustadområde. I underkant av 12 km nord for planområdet på Ågotnes finn ein brannstasjon. Det er sikra tilkomst for utrykkingskøyrety til alle bustadene innanfor planområdet. Ingen kjent risiko. Det går ei høgspentline sør i planområdet med byggeforbodsbelte på 15 meter. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Det ligg eit vatn rundt 100 meter aust for planområdet. Det må sørgjast at det ikkje kjem avrenninng frå planområdet hit som kan vere forureina Ikkje aktuelt. Ikkje aktuelt. Ingen kjent risiko. Sa5 x K2 41 Lukt 42 Anna Friluftsliv og tilgjengelegheit til sjø http://www.hordaland.no 43 Fri ferdsel langs sjø 44 Friluftsliv 45 Anna Sårbarheit knytt til infrastruktur Trafikkfare http://www.vegvesen.no 46 Trafikkulykker på Sa2 x K1 veg 47 Anna Forureining 48 Støv/partiklar 49 Støy 50 Lukt 51 Utslepp/kjemikaliar 52 Anna Ulykker på nærliggande veger/transportåre http://www.vegvesen.no 53 Veg Sa2 x K1 54 Sjø 55 Luft 56 Anna 18.05.2015 Sa2 x K4 Ingen kjent risiko. Den sørlege delen av planområdet, langs FV559, ligg i gul støysone og det må difor gjerast støyreduserande tiltak her. Ingen kjent risiko. Ingen kjent risiko. Ingen kjent risiko. Det er registrert nokre ulukker med lettare skadde langs FV559, men ingen i tilknyting til planområdet. Ingen kjent risiko. Sjå punkt 40. Ingen kjent risiko. Ingen kjent risiko. Sjå punkt 46. Ingen kjent risiko. Ingen kjent risiko. 39 SANNSYN Risikomatriser – oppsummering Særs sannsynleg Sa6 Mykje sannsynleg Sa5 Sannsynleg Sa4 Noko sannsynleg Sa3 Lite sannsynleg Sa2 Usannsynleg Sa1 SANNSYN RISIKOMATRISE Liv og helse Særs sannsynleg Sa6 Mykje sannsynleg Sa5 Sannsynleg Sa4 Noko sannsynleg Sa3 Lite sannsynleg Sa2 Usannsynleg Sa1 SANNSYN RISIKOMATRISE Ytre miljø Særs sannsynleg Sa6 Mykje sannsynleg Sa5 Sannsynleg Sa4 Noko sannsynleg Sa3 Lite sannsynleg Sa2 Usannsynleg Sa1 RISIKOMATRISE Materielle verdiar 40 28 46,53 K1 K2 K3 K4 K5 K6 Ufarleg Liten Ein viss fare Alvorleg Kritisk Katastrofalt KONSEKVENS 33 K1 K2 K3 K4 K5 K6 Ufarleg Liten Ein viss fare Alvorleg Kritisk Katastrofalt KONSEKVENS 28 K1 K2 K3 K4 K5 K6 Ufarleg Liten Ein viss fare Alvorleg Kritisk Katastrofalt KONSEKVENS Oppsummert med tekst: Ut frå ROS-analysen ser ein at det er knytt noko risiko til følgande punkt: - Høgspentline: her må det leggjast inn eit byggjeforbodsbelte på 15 meter slik som det vert krevja frå BKK. - Støy: den søraustlege delen av planområdet ligg innanfor gul støysone. Her må det gjerast støyreduserande tiltak. Til dømes i form av ein støyskjerm langs vegen. 18.05.2015 40 11 UTTALER OG MERKNADER 11.1 Uttaler og merknader ved oppstart av planarbeidet Avsendar Offentlege instansar – statleg Fylkesmannen i Hordaland E-post Hordaland fylkeskommune Brev Statens vegvesen Brev Kommunale etatar BKK Brev Dato 11.09.13 26.09.13 23.09.13 01.10.13 Private 1. Fylkesmannen i Hordaland i e-post av 11.09.13: Fylkesmannen har ingen merknadar til planforslaget. 2. Hordaland fylkeskommune i brev av 26.09.13: Ber om at det teke omsyn til følgjande tema: Areal og transport: Området for barnehage skal erstattast med bustader fordi barnehagearealet er for lite og det ikkje er behov for barnehage i området. Dersom området blir ytterligare utbygd kan det kome eit framtidig behov for barnehage. Fylkeskommunen vil derfor oppmode om at den vidare planprosessen viser kvifor det ikkje er behov for barnehage i området, eventuelt om det er andre eigna barnehageareal i nærleiken. Landskap, arkitektur og estetikk: Landskapet i området er skrint og det skal lite til for å gje høg eksponering. Den vidare planlegginga bør ta omsyn til landskap og tilpassing av bygg og vegar Kulturminne: Vil minne om pkt. 2 i dei regionale retningslinene i fylkesplan for kulturminne, der dokumentasjon av kulturminne og kulturmiljø skal gjerast på eit tidleg stadium i all arealplanlegging. Fylkeskommunen har per i dag ikkje kjennskap til automatisk freda kulturminne eller andre verneverdige kulturminne i det aktuelle planområdet. Samferdselstema: Trygg skuleveg, trygge internvegar og tilkomst til kollektivtransport. I tillegg er desse tema viktige i det vidare planarbeidet: Barn og unges interesser, friluftsliv, folkehelse og klima og energi. Planleggjar sitt svar: Merknaden er tatt til etterretning. Dei nemnde tema vert omtala i planskildringa. Det vil ikkje vere behov for barnehage i området då det allereie ligg to barnehagar i nærleik til planområdet. Ein på Ulveset og ein på Fjell, 1 og 3 km vest for planområdet. Det er også avsett areal til barnehage i tilgrensande plan i sørvest, planid: 19820001. 18.05.2015 41 3. Statens vegvesen i brev av 23.09.13: Føreset at tilkomst til planområdet vert frå den private vegen Signalvegen fram til kryss med fylkesveg 559. I rammeplanen for handsaming av byggegrense til fylkesvegar er fylkesveg 559 vist med byggegrense 30 meter. Føreset at dette vert lagt til grunn i planarbeidet. Planleggjar sitt svar: Merknaden er tatt til etterretning. Tilkomst til planområdet vert frå Signalvegen. Byggegrense på 30 meter frå fylkesvegen er lagt inn i plankartet. 4. BKK i brev av 01.10.13: Innenfor planområdet har BKK Nett blant anna høyspenningskablar, nettstasjon (transformatorar i distribusjonsnettet for elektrisk energi) og høgspennings luftleidninger. Det blir bede om at desse takast omsyn til i det vidare planarbeidet. Dersom reguleringsplanen skal forutsette omlegging av eksisterande høgspenningsanlegg, må det setjast av plass til nye trasear for leidningar og/eller kablar og areal til nettstasjon. Gjør merksam på at det som hovudregel er den som ynskjer å få eit høgspenningsanlegg omlagt eller flytta, som sjølv må bære kostnadane med dette. Når det gjeld kabelgrøfter kan det normalt byggast så nært inntil kabelgrøften som ein meter frå senter. Det er viktig at framtidig tilkomst til kabelgrøfta ikkje hindras. Høgspennings luftleidningane innanfor planområdet har eit byggeforbodsbelte på 15 meter, 7,5 meter målt horisontalt ut til kvar side frå senter. Det blir bede om at traseen med byggeforbodsbeltet må registrerast i planen som arealformål trasé for nærare angitt teknisk infrastruktur, jfr. Pbl. §12-5 nr 2. Det er sannsynleg at eksisterande straumfordelingsanlegg i området ikkje vil vere tilstrekkeleg til å forsyne ny busetnad. Det må derfor setjast av plass til å etablere ein eller fleire nye nettstasjoner i området. Bed om at BKK Nett kontaktas når detaljplan for utbygging og utnytting av området føreligg. Dei kan då berekne kva som vil trengast av forsterkningar i nettet, samt angi omtrent kvar nye anlegg bør plasserast. Ein nettstasjon må plasserast minimum ein meter fra vegkant og utanfor vegen sine frisiktsoner. Størrelsen på nettstasjonen vil vere opptil 2,5 x 4 meter. Det er ønskeleg at areal til nettstasjon innregulerast med passande arealformål. Alternativt kan det takast inn i planføresegnene at nettstasjonen skal kunne etablerast og innanfor kva slags reguleringsformål den skal plasserast. For både nye og eksisterande nettstasjonar må desse stå minst 5 meter frå bygning med brennbar overflate. Planleggjar sitt svar: Merknaden er tatt til etterretning. Det er på plankartet avsett eit byggeforbodsbelte på 15 meter rundt høgspenningslina som går gjennom planområdet, samt at det er sett av areal til eventuell ny nettstasjon. 18.05.2015 42 12 AVSLUTTANDE KOMMENTAR FRÅ FORSLAGSSTILLAR I planframlegget er det lagt opp til moglegheit for opparbeiding av 65 bustadeiningar. Desse einingane vil vere fordelt på rekkehus, tomannsbustader, firmannsbustader, blokk og einebustader. Det er sikra store grøntområder i planframlegget, både private og felles. Det er blant anna lagt til rette for to leikeplassar som gjer til at alle bustadene vil ha ein leikeplass i kort nærleik til seg. Det er også lagt til rette for fortau og gangvegar for å ivareta trafikktryggleiken innanfor planområdet. For å hindre uheldige verknader av dei planlagde bustadene har ein lagt seg på ei høgd med to etasjar i alle dei ulike bustadtypane, med unntak av blokka som er på tre etasjar, som er same etasjeantal som det tilgrensande bustads- og næringsbygget. Ein held seg såleis på same høgd som bygga elles i området. 18.05.2015 43 114.5 N=669 Austre Strenghaugen Detaljreguleringsplan: 10/33 Gnr. 10 Bnr. 224 m.fl. Fjell kommune BFS Tiltakshavar: 4.0 %-BYA=25% Faktum Investering AS 10/5 Konsulent: Ard arealplan as R6 4.0 R6 Nygårdsgaten 114 0.545 daa 5008 Bergen f_GN2 3.0 f_SV 2.0 f_SGG3 f_SKV3 R7 .5 R7 BKS5 3.639 daa %-BYA=40% 4.0 f_BKT2 f_SGG f_SVT6 f_SKV2 0 Jørgen Håland 2.0 10/79 5 R7 .5 .5 R7 f_SVT7 f_BKT1 10/78 66.6 N4 BKS1 4.534 daa %-BYA=30% 3 4 10/26 4 BKT 10/217 N=669 f_GN5 f_SGG2 f_G n BKS2 0.975 daa %-BYA=35% 4.0 f_SVT5 ege f_BUT2 0.998 daa f_SKV1 5.0 nalv 4.0 2 10/5 79.1 10/76 1 /3 H220_1 m 1.5m Støyskjer 2 o_SVT 1 o_SVT 10/184 30.0 70.76 3037 10/188 høg 10/77 o_SGG1 FV559 66.0 68.9 65 Bergen 2014 10/20 N=669 Klumpheller10/202 Ø=280500 10/18 Ø=280400 10/18 4 10/19 1 f_SF H370_1 Sig Layout: 4.0 2.5 tre av: Hedvig Godvik Olsen BKS3 1.271 daa %-BYA=35% 4.0 4. 4.0 f_BUT1 1.873 daa Aus 10/31 Sandra Aleksejeva, 4.0 4 G5 Utarbeidd f_SPP1 .5 2.5 75.2 f_SG %-BYA=30% Geir Håland 4.0 a 35% Prosjektleiar: 1.246 daa 4.0 4.0 10/33 f_BLK2 0.453 daa 4.0 R4 4.0 2.5 R4 4.0 4.0 f_SPP www.ardarealplan.no 2.5 2 4.0 BBB 2.339 daa %-BYA=50% N=669 10/32 daa +47 550.944 31 95 00 f_GN1 1.721 daa 78.4
© Copyright 2025