kommunelegen - Kvinnherad kommune
Kvinnherad kommune MØTEINNKALLING Utval Møtedato Møtestad Møtetid Formannskapet 01.12.2016 Kommunestyresalen , Rådhuset 17:00 - Orientering: Sak om Reisemål Hardangerfjord vert ettersendt over helga. Utviklingsprogram for Husnes som regionsenter. - Arbeidsgruppa vil drøfte retning med styringsgruppa. Forfall skal meldast til telefon 53 48 31 00 eller e-post: post@kvinnherad.kommune.no Vararepresentantane møter kun etter nærare avtale. Kvinnherad kommune side 1 SAKLISTE Saksnr Innhald PS 2016/106 Trafikksikker kommune PS 2016/107 Budsjett 2017 Kvinnherad kommune side 1 Saksframlegg Kvinnherad kommune Saksmappe Saksbehandlar 2015/3498-5 Saksgang Saksnr Geir Ove Fosse Utval 2016/106 Formannskapet Møtedato 01.12.2016 Trafikksikker kommune Innstilling frå rådmannen: Kvinnherad kommune fortsett arbeidet med sikte på å verta godkjend som Trafikksikker kommune Formannskapet vert styringsgruppe for prosjektet Saksutgreiing: Bakgrunnen for prosjektet er ein interpellasjon i kommunestyret den 17.12.15 med ynskje om at Kvinnherad kommune skulle søkje om å bli Trafikksikker kommune. Ordføraren gjekk munnleg inn for dette, men saka har ikkje vore oppe til ytterlegare politisk handsaming. Administrasjonen sende søknad til Hordaland fylkeskommune den 15.01.2016 og fylkestrafikksikringsutvalet gjorde den 17.02.16 vedtak om å invitere Kvinnherad som 1 av 3 kommunar i Hordaland inn i arbeidet i 2016. Trafikksikker kommune er ei godkjenningsordning. Det at ein vert godkjend betyr ikkje at det ikkje lenger vil skje trafikkulukker, men godkjenninga er eit kvalitetsstempel på eit godt, målbevisst og samordna arbeid med trafikktryggleik. Ei godkjenning vert gjort av eit eige godkjenningsteam og er basert på at alle kriterier er oppfylt og på at dokumentasjon på dette føreligg. Kriteria kjem klart fram i rettleiaren til arbeidet og inkludera rutinar, tiltak og dokumentasjon innafor alle sektorar (rettleiar ligg vedlagt). Kommunen er ein viktig aktør i trafikktryggleiksarbeidet. Som vegeigar, barnehage- og skuleeigar, arbeidsgjevar, kjøpar av transporttenester og ansvarleg for helsa og trivselen til innbyggjarane har kommunen eit stort ansvar for å førebyggje ulukker. Gjennom lover og reglar har kommunen plikt til å drive med systematisk ulukkes førebyggjande arbeid i alle sektorar. For å lukkast må alle kommunale sektorar involverast og den enkelte leiar må ta til delansvar. Arbeidet må forankrast i politisk og administrativ leiing. Kvinnherad kommune side 1 Prosjektorganisering: Prosjekteigar: Rådmannen Styringsgruppe: Formannskapet Prosjektleiar: Geir Ove Fosse (Folkehelsekoordinator) Prosjekt-/arbeidsgruppe: Anbjørn Høivik, Anne Fosse, Astri Måkestad, Anne Sofie Kjeka, Tone Høyland og Ivar Kåre Døssland Økonomisk konsekvens: Kr 100 000 vert løyvd i tilskot dersom kommunen vert godkjend. Kostnadar er knytt til tidsbruk av kommunalt tilsette og vert dekka av den enkelte sektor/eining si ramme. Miljømessig konsekvens: Eit tryggare lokalmiljø Vedlegg: side 2 Kvinnherad kommune RETTLEIAR FOR EIN TRAFIKKSIKKER KOMMUNE KOMMUNE S. 4 SKULE S. 9 BARNEHAGE S. 6 INNHALD 3 › Trafikksikker kommune – systematisk arbeid for eit tryggare lokalmiljø 5 › Kriterium for kommunen 6 › Kriterium for barnehagane 9 › Kriterium for skulene 10 › Kriterium for teknisk avdeling 10 › Kriterium for planavdelinga 11 › Kriterium for kulturavdelinga 11 › Kriterium for kommunelegen 11 › Kriterium for helsestasjonane 12 › Frå avtale til godkjenning – forslag til prosess 13 › Godkjenning av Trafikksikker kommune 14 › Utdrag frå aktuelle lover og forskrifter “ Folk bur og ferdast i kommunane; der skjer òg trafikkulykkene. Trafikksikker kommune skal bevisstgjere og begeistre, men først og fremst bidra til å førebyggje ulykker og redde liv. Mangeårig ordførar i Nord-Fron kommune, tidlegare leiar av KS og fylkespolitikar i Oppland, Gunnar Tore Stenseng. TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE TRAFIKKSIKKER KOMMUNE – systematisk arbeid for eit tr yggare lokalmiljø Godt trafikktryggleiksarbeid bidreg til å gi kommunen godt omdømme, færre skadar og nøgde innbyggjarar. Då Stortinget behandla NTP 2014–2023, blei det vedteke eit etappemål om å halvere talet på drepne og hardt skadde i vegtrafikken til maksimalt 500 innan 2024. Arbeidet inngår i regjeringa sitt vedtak om at trafikktryggleiksarbeidet skal baserast på ein visjon om at ein ikkje skal ha ulykker med drepne og hardt skadde i vegtrafikken – nullvisjonen. Trafikktryggleiksarbeidet er avhengig av ein brei og samla innsats der fleire sektorar er involverte for å førebyggje og redusere trafikkulykker (jf. st.meld. 16, 2008–2009). Samferdselsdepartementet har peikt på ansvaret til kommunane for å arbeide for trafikktryggleik, som blir rekna som avgjerande for at ein skal nå nasjonale mål om reduksjon i talet på drepne og hardt skadde. Kommunen er ein viktig aktør i trafikktryggleiksarbeidet. Som vegeigar, barnehage- og skuleeigar, arbeidsgivar, kjøpar av transporttenester og ansvarleg for helsa og trivselen til innbyggjarane har kommunen eit stort ansvar for å førebyggje ulykker. Gjennom lover og forskrifter har kommunen plikt til å drive med systematisk ulykkesførebyggjande arbeid i alle sektorar. For å lykkast må alle dei kommunale etatane involverast i arbeidet og den enkelte etatsleiaren ta sitt delansvar. Arbeidet må forankrast i den politiske og administrative leiinga. Trygg Trafikk har utarbeidd kriterium for ein trafikksikker kommune. I løpet av perioden 2014–2017 vil dei fleste fylkeskommunane leggje konseptet Trafikksikker kommune til grunn når dei stimulerer kommunane til å arbeide systematisk med trafikktryggleik. Trafikksikker kommune byggjer på ei godkjenningsordning. At ein blir godkjend, betyr ikkje at det ikkje lenger vil skje trafikkulykker, men godkjenninga er eit kvalitetsstempel for godt, målbevisst og samordna arbeid med trafikktryggleik. På nettsida www.trafikksikkerkommune.no finn du meir informasjon om kriteria, fleire gode døme og dei ulike lovene og forskriftene som omhandlar kommunen sitt ansvar for trafikktryggleik. 3 4 TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE “ Denne brosjyren er eit nyttig og oversiktleg hjelpemiddel i det kommunale arbeidet med trafikktr yggleik. 4 Rådmann Rolf Kåre Jensen, Bodø kommune TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE KRITERIUM FOR KOMMUNEN ✔ Kommunen har forankra ansvaret for trafikktryggleiksarbeidet hos ordføraren og rådmannen. Den enkelte etatsleiaren kan ha delansvar. ✔ Kommunen har eit utval som har ansvar for trafikktryggleik. ✔ Kommunen har innarbeidd trafikktryggleik i HMS-/internkontrollsystemet sitt. Det inneheld reglar for reiser og transport i regi av kommunen og reglar ved kjøp av transporttenester. ✔ Trafikktryggleik er eit årleg tema i arbeidsmiljøutvalet (AMU) til kommunen. ✔ Kommunen har oppdatert oversikt over trafikkulykker og trafikkuhell (materiellskadar) i kommunen. ✔ Trafikktryggleik er ein del av folkehelsearbeidet til kommunen. ✔ Kommunen har ein trafikktryggleiksplan. Planen har rullerings- og rapporteringsrutinar. Inkludert i planen er både trafikantretta og fysiske tiltak. ✔ Kommunen har eit godt system for å behandle søknader om skyss på grunn av særleg farleg skuleveg. ✔ Kommunen har oppfylt kriteria for den enkelte sektoren. Ein kommune som ønskjer å bli godkjend, må ha oppfylt alle kriteria. I tillegg må følgjande kunne leggjast fram skriftleg: • Dokumentasjon frå rådmannen på at alle kriteria er oppfylte • Trafikktryggleiksplanen til kommunen • Retningslinjer for dei tilsette sin ferdsel i trafikken (i teneste) • Rutinar for kjøp av transporttenester • Dokumentasjon frå barnehagane (sjå krav til dokumentasjon under barnehage, side 6) • Dokumentasjon frå skulane (sjå krav til dokumentasjon under skule, side 9) • Dokumentasjon frå teknisk avdeling (sjå krav til dokumentasjon i eige kapittel, side 10) • Dokumentasjon frå planavdelinga (sjå krav til dokumentasjon i eige kapittel, side 10) • Dokumentasjon frå kulturavdelinga (sjå krav til dokumentasjon i eige kapittel, side 11) • Dokumentasjon frå kommunelegen (sjå krav til dokumentasjon i eige kapittel, side 11) • Dokumentasjon frå helsestasjonane (sjå krav til dokumentasjon i eige kapittel, side 11) All dokumentasjon (samla) må vere send elektronisk til distriktsleiaren til Trygg Trafikk minst tre veker før det avtalte godkjenningsmøtet (sjå rutinar for godkjenning, side 13). 5 6 TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE KRITERIUM FOR BARNEHAGENE Trafikktryggleik i barnehagen ✔ Trafikkopplæringa til barnehagen blir integrert som ein del av omsorgs- og opplæringsarbeidet og blir nedfelt i årsplanen til barnehagen. ✔ Barnehagen stiller krav til busselskap og drosjar om belte og trafikksikker åtferd når han kjøper transporttenester. ✔ Dei tilsette i barnehagen kjenner rutinane for handtering av uventa faresituasjonar og hendingar på turar. ✔ Barnehagen har utarbeidd rutinar for å vareta tryggleiken på turar til fots og med bil eller kollektivtransport. Trafikkopplæringa i barnehagen ✔ Barna lærer trafikkreglane for fotgjengarar. ✔ Barna lærer å bruke sansane sine i trafikken. ✔ Barna lærer å bruke bilbelte, sykkelhjelm og refleks. Samarbeid mellom barnehage og heim ✔ Barnehagen har rutinar for å vareta tryggleiken til barna ved parkeringsplassen og porten til barnehagen. Desse rutinane blir gjennomgått årleg med foreldre og tilsette. ✔ Barnehagen oppfordrar foreldra til å sikre barna på veg til og frå barnehagen. ✔ Trafikktryggleik og trafikkopplæring er årlege tema på foreldremøte. For å bli godkjend må barnehagen leggje fram følgjande dokumentasjon elektronisk: • Skriftleg stadfesting frå styraren på at alle kriteria er oppfylte • Årsplan der trafikk er integrert • Rutinar for turar til fots og med bil eller kollektivtransport • Oversikt som viser at trafikk er eit tema på foreldremøte Dokumentasjonen skal sendast elektronisk til oppvekstsjefen/barnehagesjefen i kommunen og til koordinatoren for Trafikksikker kommune i kommunen. TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE 4 “ Kriteria for Trafikksikker barnehage har vore nyttige for oss når vi har skulla kontrollere kvaliteten på trafikktryggleiksarbeidet vårt. Anne Gundersen, styrar i Furunabben barnehage, Våler kommune (den første trafikksikre barnehagen i landet) 7 8 TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE “ 4 Anerkjenninga vi fekk ved å bli godkjend som Trafikksikker skule, har vore med på å gjere skuleleiinga bevisst på kor viktig det er å ha eit samordna trafikktr yggleiksarbeid. Rektor Astrid Aase Hodneland, Sunde skule, Stavanger kommune første trafikksikre skulen i landet) TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE KRITERIUM FOR SKULE Trafikktryggleik i skulen generelt ✔ Skulen gir, i samarbeid med FAU, tilrådingar til føresette om sykling til skulen. ✔ Skulen har utarbeidd rutinar for å vareta tryggleiken på turar til fots, på sykkel, i bil ✔ og med kollektivtransport i regi av skulen. Skulen har gode rutinar for å sikre at dei tilsette følgjer planane. Trafikkopplæringa i skulen ✔ Skulen har integrert trafikkopplæring i den lokale læreplanen/årsplanen i tråd med kompetansemåla i Kunnskapsløftet. Samarbeid mellom skule og heim ✔ Skulen sin læreplan for trafikk er årleg tema på foreldremøte. ✔ Foreldra blir involverte i trafikktryggleiksarbeidet til skulen, til dømes gjennom foreldrearbeidsutvalet (FAU). For å bli godkjend må skulen leggje fram følgjande dokumentasjon elektronisk: • Skriftleg stadfesting frå rektor på at alle kriteria er oppfylte • Årsplan der trafikk er integrert • Rutinar for turar til fots og med sykkel, bil og kollektivtransport • Oversikt som viser at trafikk er eit tema på foreldremøte Dokumentasjonen skal sendast elektronisk til oppvekstsjefen i kommunen og til koordinatoren for Trafikksikker kommune i kommunen. 9 10 TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE KRITERIUM FOR TEKNISK AVDELING ✔ Kommunen har utarbeidd prioriteringsliste for fysiske trafikktryggleikstiltak på kommunal veg. ✔ Kommunen har utarbeidd prioriteringsliste for trafikktryggleikstiltak på fylkes- og riksveg. ✔ Kommunen har rutinar for å søkje fylkeskommunale midlar til fysiske trafikktryggleikstiltak. ✔ Kommunen har rutinar for å rydde snø og vegetasjon på skulevegar. ✔ Kommunen har rutinar for å kvalitetssikre trafikktryggleiken i samband med anleggsverksemd i kommunen. ✔ Kommunen har utarbeidd rutinar for å handtere innspel på trafikktryggleikstiltak frå andre etatar, organisasjonar og publikum. For å bli godkjend må teknisk avdeling leggje fram følgjande dokumentasjon elektronisk: • Skriftleg stadfesting frå einingsleiaren på at alle kriteria er oppfylte • Skriftlege rutinar for korleis trafikktryggleiken blir vareteken i samband med kommunal drift av og vedlikehald på vegnettet Dokumentasjonen skal sendast elektronisk til sektorleiaren i kommunen og til koordinatoren for Trafikksikker kommune i kommunen. KRITERIUM FOR PLANAVDELINGA ✔ Trafikktryggleik skal vurderast og vektleggjast for alle nye byggjeområde ved utarbeiding av kommuneplanens arealdel. ✔ Trafikktryggleik skal vurderast og vektleggjast når reguleringsplanar blir behandla. For å bli godkjend må planavdelinga leggje fram følgjande dokumentasjon elektronisk: • Skriftlege rutinar for korleis trafikktryggleiken blir vareteken i arbeidet med kommuneplanens arealdel og ved behandling av reguleringsplanar Dokumentasjonen skal sendast elektronisk til sektorleiaren i kommunen og til koordinatoren for Trafikksikker kommune i kommunen. TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE KRITERIUM FOR KULTURAVDELINGA ✔ Kommunen stimulerer frivillige lag og foreiningar til å innarbeide retningslinjer for sikker transport innanfor eiga verksemd. For å bli godkjend må kulturavdelinga leggje fram følgjande dokumentasjon elektronisk: • Skriftleg oversikt over korleis kommunen skal påverke lag og foreiningar til å integrere trafikktryggleik i verksemda Dokumentasjonen skal sendast elektronisk til sektorleiaren i kommunen og til koordinatoren for Trafikksikker kommune i kommunen. KRITERIUM FOR KOMMUNELEGEN ✔ Kommunelegen er kjend med trafikktryggleiksarbeidet til kommunen. ✔ Kommunelegen medverkar til at fastlegane i kommunen har god nok kjennskap til vegtrafikklova § 34 og korleis ein kan bruke den til å redusere risikoen for trafikkulykker. For å bli godkjend må kommunelegen leggje fram følgjande dokumentasjon elektronisk: • Skriftleg dokumentasjon på korleis kommunelegen medverkar til at fastlegane får god nok kjennskap til vegtrafikklova § 34 Dokumentasjonen skal sendast elektronisk til sektorleiaren i kommunen og til koordinatoren for Trafikksikker kommune i kommunen. KRITERIUM FOR HELSESTASJONANE ✔ Helsestasjonane har utarbeidd dokumentasjon for når og korleis trafikktryggleik blir integrert i møte med foreldre og barn. For å bli godkjend må helsestasjonane leggje fram følgjande dokumentasjon elektronisk: • Skriftleg oversikt over korleis helsestasjonane integrerer trafikktryggleik i arbeidet sitt Dokumentasjonen skal sendast elektronisk til sektorleiaren i kommunen og til koordinatoren for Trafikksikker kommune i kommunen. 11 12 TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE FRÅ AVTALE TIL GODKJENNING – forslag til prosess (i samarbeid med Trygg Trafikk) 1 2 (2.) Inngå intensjonsavtale med ordførar/rådmann 3 (1.) Kommunen peiker ut ein kontaktperson/ koordinator Møte med leiargruppa i kommunen 4 Arbeidsmøte/workshops. Separate møte med dei ulike sektorane: Barnehage (styrar / pedagogisk leiar) 2–4 timer Skule (rektor/undervisningsinspektør) 2–4 timer Helse (leiande helsesøster) 1–2 timer Teknisk/plan (einingsleiar) HR/administrasjon (einingsleiar) 1 time Kultur (einingsleiar) 1 time 1 time 5 6 Arbeidsperiode der dei enkelte sektorane innarbeider kriteria og utarbeider nødvendig dokumentasjon Godkjenning TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE GODKJENNING AV TRAFIKKSIKKER KOMMUNE Det er eit team frå Trygg Trafikk som står for godkjenninga. Godkjenningsteamet blir sett saman av prosjektleiaren for Trafikksikker kommune i samarbeid med distriktsleiaren for Trygg Trafikk og eventuelt ein representant for fylkeskommunen. Før godkjenninga Når kommunen har oppfylt alle kriteria og dokumentasjonen ligg føre, avtaler koordinatoren i kommunen og distriktsleiaren for Trygg Trafikk den praktiske gjennomføringa av dagen for den formelle godkjenninga. Nødvendig dokumentasjon skal liggje føre og vere send til Trygg Trafikk minst tre veker før godkjenningsdagen. Dersom dokumentasjonen ikkje er tilfredsstillande, blir godkjenninga utsett. Gjennomføring av godkjenningsdag Det bør avsettes fire timer til følgende møter: 1. Leiargruppa i kommunen (etatsleiarar og rådmann) 2. Tilsette ved valde etatar/avdelingar – minst tre avdelingar 3. På slutten av dagen skal godkjenningsteamet møte leiargruppa og dei andre som er blitt intervjua, for ei oppsummering i plenum. Alle tilbakemeldingar blir knytte opp mot kriteria i Trafikksikker kommune. Kommuneleiinga får ein skriftleg rapport etter besøket. Eventuelle avvik må lukkast innan tre månader. Kategoriar for tilbakemelding A. GODKJEND Styrke : Smart måte å jobbe på, eit førebilete for andre Forbetring : Eit område det er mogleg å bli betre på B. BETINGET GODKJENNING Styrke : Smart måte å jobbe på, eit førebilete for andre Forbetring : Eit område det er mogleg å bli betre på Avvik : Mangel på oppfylte krav, korreksjon er nødvendig før endeleg godkjenning Varigheit Godkjenninga gjeld i tre år. 13 14 TRAFIKKSIKKER KOMMUNE VERKTØYHEFTE UTDRAG FRÅ AKTUELLE LOVER OG FORSKRIFTER: FOLKEHELSELOVA § 4. Kommunens ansvar for folkehelsearbeid Kommunen skal fremme befolkningens helse, trivsel, gode sosiale og miljømessige forhold og bidra til å forebygge psykisk og somatisk sykdom, skade eller lidelse, bidra til utjevning av sosiale helseforskjeller og bidra til å beskytte befolkningen mot faktorer som kan ha negativ innvirkning på helsen. Kommunen skal fremme folkehelse innen de oppgaver og med de virkemidler kommunen er tillagt, herunder ved lokal utvikling og planlegging, forvaltning og tjenesteyting. Kommunen skal medvirke til at helsemessige hensyn blir ivaretatt av andre myndigheter og virksomheter. Medvirkning skal skje blant annet gjennom råd, uttalelser, samarbeid og deltagelse i planlegging. Kommunen skal legge til rette for samarbeid med frivillig sektor. § 5. Oversikt over helsetilstand og påvirkningsfaktorer i kommunen Kommunen skal ha nødvendig oversikt over helsetilstanden i befolkningen og de positive og negative faktorer som kan virke inn på denne. Oversikten skal blant annet baseres på: a) opplysninger som statlige helsemyndigheter og fylkeskommunen gjør tilgjengelig etter §§ 20 og 25, b) kunnskap fra de kommunale helse- og omsorgstjenestene, jf. helse- og omsorgstjenesteloven § 3-3 og c) kunnskap om faktorer og utviklingstrekk i miljø og lokalsamfunn som kan ha innvirkning på befolkningens helse. Oversikten skal være skriftlig og identifisere folkehelseutfordringene i kommunen, herunder vurdere konsekvenser og årsaksforhold. Kommunen skal særlig være oppmerksom på trekk ved utviklingen som kan skape eller opprettholde sosiale eller helsemessige problemer eller sosiale helseforskjeller. Departementet kan gi nærmere forskrifter om krav til kommunens oversikt. § 6. Mål og planlegging Oversikten etter § 5 annet ledd skal inngå som grunnlag for arbeidet med kommunens planstrategi. En drøfting av kommunens folkehelseutfordringer bør inngå i strategien, jf. plan- og bygningsloven § 10-1. Kommunen skal i sitt arbeid med kommuneplaner etter plan- og bygningsloven kapittel 11 fastsette overordnede mål og strategier for folkehelsearbeidet som er egnet til å møte de utfordringer kommunen står overfor med utgangspunkt i oversikten etter § 5 annet ledd. § 7. Folkehelsetiltak Kommunen skal iverksette nødvendige tiltak for å møte kommunens folkehelseutfordringer, jf. § 5. Dette kan blant annet omfatte tiltak knyttet til oppvekst- og levekårsforhold som bolig, utdanning, arbeid og inntekt, fysiske og sosiale miljøer, fysisk aktivitet, ernæring, skader og ulykker, tobakksbruk og alkoholog annen rusmiddelbruk. Kommunen skal gi informasjon, råd og veiledning om hva den enkelte selv og befolkningen kan gjøre for å fremme helse og forebygge sykdom Rådmannen er kommunens øverste leder og har ansvar for alle kommunalt ansatte. FORSKRIFT OM SYSTEMATISK HELSE-, MILJØ OG SIKKERHETSARBEID I VIRKSOMHETER (Internkontrollforskriften) § 1. Formål Gjennom krav om systematisk gjennomføring av tiltak, skal denne forskrift fremme et forbedringsarbeid i virksomhetene innen • arbeidsmiljø og sikkerhet • forebygging av helseskade eller miljøforstyrrelser fra produkter eller forbrukertjenester • vern av det ytre miljø mot forurensning og en bedre behandling av avfall slik at målene i helse-, miljø- og sikkerhets lovgivningen oppnås RAMMEPLAN FRÅ BARNEHAGENE FRA KUNNSKAPSDEPARTEMENTET Kap. 3 – fagområde: «Barnehagen skal gi barn grunnleggende kunnskap på sentrale og aktuelle områder». Vidare i kap. 3.6 Nærmiljø og samfunn: «Gjennom arbeid med nærmiljø og samfunn skal barnehagen bidra til at barna blir kjent med og deltar i samfunnet gjennom opplevelser og erfaringer i nærmiljøet.» FORSKRIFT OM MILJØRETTET HELSEVERN I BARNEHAGER OG SKOLER M.V. Kapittel 2 og 3 Ifølgje forskrift om miljørettet helsevern i barnehager og skoler skal barnehagar og skular drivast slik at ein førebyggjer skadar og ulykker. I handbøker for internkontrollsystem er trafikk ofte ikkje nemnt. Derfor må verksemdsleiarar sjølve sørgje for at trafikktryggleik inngår som ein naturleg del av HMS-arbeidet i barnehagar og skular. § 2-4 Ansvar og internkontroll § 3-14 Sikkerhet og helsemessig beredskap LÆREPLANVERKET FOR KUNNSKAPSLØFTET Inneheld kunnskapsmål om trafikk etter 4., 7. og 10. trinn. Kompetansemål etter 4. trinn: • Eleven skal kunne følgje trafikkreglar for fotgjengarar og syklistar. Kompetansemål etter 7. trinn: • Eleven skal kunne praktisere trygg bruk av sykkel som framkomstmiddel. Kompetansemål etter 10. trinn: Eleven skal kunne • gjere greie for korleis trafikktryggleiksutstyr hindrar og minskar skadar ved uhell og ulykker • gjere greie for omgrepa fart og akselerasjon, måle storleikane med enkle hjelpemiddel og gi døme på korleis kraft er knytt til akselerasjon • gjennomføre forsøk med lys, syn og fargar og beskrive og forklare resultata gjere greie for korleis bruk av rusmiddel kan føre til helseskadar, og drøfte korleis den enkelte og samfunnet kan førebyggje helseskadane EIGNE NOTAT … VERSJON 2016 • DESIGN: OCTOBER.NO MEIR INFORMASJON OG GODE DØME FINN DU PÅ www.trafikksikkerkommune.no PROSJEKTPLAN KVINNHERAD KOMMUNE Prosjekt: Trafikksikker kommune Godkjent av rådmann dato: 01.11.16 Prosjekt nr. Bakgrunn for prosjektet: Saksnr. i ePhorte: 2015/3498 Trafikktryggleik Prosjekteigar/Oppdragsgjevar: Rådmannen Styringsgruppe: Formannskapet Prosjektleiar: Geir Ove Fosse Prosjektgruppe: Anbjørn Høivik, Anne Fosse, Astri Måkestad, Anne Sofie Kjeka, Tone Høyland, Ivar Kåre Døssland Referansepersonar/gruppe: Førebels ikkje sett, vert henta inn dersom naudsynt Rammer/Avgrensingar/Kritiske suksessfaktorar: Det er løyvd tilskotmidlar på kr 100 000. Midlane kan nyttast fritt til småinnkjøp, arrangement eller liknande. Kostnadar er knytt til tidsbruk av kommunalt tilsette og vert dekka av den enkelte sektor/eining si ramme. I samråd med rådmannen vert ikkje omfanget av dette estimert. Prosjektet føl rettleiar for Trafikksikker kommune som set kriterier for at kommunen skal verta godkjend. Suksesskriterier er eit godt tverrfagleg samarbeid og forståing for arbeidet i heile Ressursrammer/økonomi: Tekst: Beløp: Tidsforbruk: Kr. organisasjonen. Prosjektet er venta å ta om lag 1 år. Finansiering: Eigne midlar: Tilskot andre: Kr. Kr. Investeringar/Utstyr: Kr. Kr. Kr. Drift: Kr. Kr. Kr. Anna: Kr. Kr. Kr. Effektmål, prosjektet bidrar til: (Verknad av vellukka gjennomføring Forbetringar i 3-5 års perspektiv Presis målgruppe/r Ca. 1-4 Resultatmål, konkret: (Definera mål realiserte i løpet av prosjektperioden Ca. 1-4 Eit godt omdøme Auka fokus på trafikktryggleik Innarbeida rutinar for trafikktryggleik Færre skadar og farlege hendingar Kvinnherad kommune har eit systematisk arbeid for tryggare lokalmiljø gjennom eit godt, målbevisst og samordna arbeid med trafikktryggleik i alle sektorar Milepælsplan: Ansvar: Rådmannen Milepæl: Møte med leiargruppa i Start: 01.11.16. Ferdig: 01.11.16 kommunen, Trygg Trafikk og Hordaland fylkeskommune Rådmannen Signere intensjonsavtale Prosjektleiar Arbeidsmøte i prosjektgruppa med utarbeiding av tiltaksplan og framdriftsplan Prosjektleiar Arbeidsmøte/workshop med dei ulike sektorane og Trygg Trafikk Prosjektleiar Arbeidsperiode der kvar enkelt sektor innarbeidar rutinar i henhald til kriteriar i rettleiaren. Det vil bli utarbeid ein eigen tiltaksplan basert på kriteria i samarbeid med den enkelte sektor og Trygg trafikk. Rådmannen Godkjenning som Trafikksikker kommune Handlingar: Tiltaksplan vil verta utarbeid Ansvar: Oppgåve: 24.11.16 24.11.16 24.11.16 24.11.16 xx.01.17 xx.01.17 24.11.16 xx.11.17 xx.11.17 xx.11.17 Start: Ferdig: Saksframlegg Kvinnherad kommune Saksmappe Saksbehandlar 2016/4142-1 Geir Mogren Saksgang Saksnr Utval Møtedato 2016/107 Formannskapet 01.12.2016 Kommunestyret 15.12.2016 Budsjett 2017 Innstilling frå rådmannen: 1) Kommunestyret godkjenner driftsinntektene for budsjett 2017 slik det går fram av vedteken økonomiplan . Driftsramma vert sett til kr.816,4 mill. 2) Kommunestyret godkjenner følgjande fordeling av driftsramma på sektorane, stab og politikk: Sektor for oppvekst og kultur Sektor for Omsorg, Helse og Sosial Sektor for teknikk og Miljø STAB Politikk 345 767 435 334 997 893 69 944 587 60 540 613 5 215 053 3) Kommunestyret godkjenner investeringane i budsjettet for 2017 slik det går fram i økonomiplanen 2017-2020 med desse rammene: Sjølkost ( vann/ avløp) Kvinnheradspakken Andre investeringer SUM investeringar Låneopptak 63 266 150 67 500 000 204 000 000 334 766 150 -280 766 150 4) Ordføraren si godtgjersle for 2017 blir sett til 95,0 % av løna til ein stortingsrepresentant, medan varaordføraren si godtgjersle for 2017 blir sett til 15,0 % av ordføraren si godtgjersle. 5) Inntekts- og formuesskatten for 2017 blir utlikna etter dei satsar som Stortinget bestemmer. 6) Marginalavsetjing av innbetalt skattesum blir sett til 9,0 %. Kvinnherad kommune side 1 7) I medhald av eigedomsskattelova § 2, 3 og 4 blir det i 2017 vidareført utskriving av eigedomsskatt. a. Eigedomsskatteområdet er faste eigedommar inkludert verk/bruk og næring i heile Kvinnherad kommune etter Eigedomsskattelova § 3 a. b. Skattesatsen for kommunen vert sett til 7 ‰ , jamfør Eigedomsskattelova § 11. Skattesatsane vert differensiert ved at skattesatsen som skal gjelda for bustad og fritidseigedommar vert sett til 2 ‰. jf. § 12 c. Skattevedtektene i kommunen etter Eigedomsskattelova § 10 er justert i tråd med nye regelendringar som gjeld frå 2013, og som er godkjende av kommunestyret den 20.12.2012. Ved taksering og utskriving av eigedomsskatt nyttar kommunen tidlegare vedtekne skattevedtekter. d. Skatten forfell til betaling i 4 terminar, og vert sendt ut saman med kommunale avgifter.( Eigedomsskattelova § 10.) I medhald av Eigedomsskattelova § 7 bokstav a og b, vert det fritak for eigedomar til stiftingar og institusjonar som tek sikte på å gagne kommunen, fylket eller staten, samt bygningar av historisk verdi. 8) For 2017 blir det lagt opp til ei samla investeringsramme på kr. 334,7 mill. a. Husbanklån utgjer kr. 25,0 mill. b. Eigenkapitalinnskot til KLP er kr. 2,6 mill. c. Unytta lånemidlar i 2016 vil ved budsjettrevisjonen våren 2017 bli trekt frå låneopptaket. d. Låna får ei løpetid i tråd med kommunelova § 50. e. Avdraga blir sett til maksimum 40 år. f. Rådmannen får fullmakt til å godkjenne lånevilkåra innan vedtekne budsjettrammer. 9) Kommunestyret vedtek låneporteføljen til Kvinnherad kommune, og alle lån i porteføljen kan vere gjenstand for refinansiering i 2017. Rådmannen får fullmakt til å avgjere kva lån som skal nedbetalast, uavhengig av tidlegare vedtak om nedbetaling. 10) Det blir sett av investeringsmidlar til vatn og avløp som er i tråd med vedteken «Kommunedelplan for vassforsyning og avløp». Prosjekt som det ikkje spesifikt er sett av midlar til, men som vert finansiert frå «Diverse investeringar», skal godkjennast politisk dersom tiltaket kostar meir enn kr. 1,0 mill. 11) Eit mogeleg positivt premieavvik for pensjonsinnbetalingane skal setjast av på eit avviksfond. Kostnaden relatert til tidlegare premieavvik skal dekkast av dette fondet og av oppspart bufferfond. side 2 Kvinnherad kommune 12) Frå 01.01.17 eller frå den tid det er lovleg eller praktisk kan gjerast, vert gebyra innanfor sjølvkostområda endra som følgjer: a. Drikkevatn/avløp årsgebyr: Ingen endring. Drikkevatn/avløp tilknytingsgebyr: 25% reduksjon. Renovasjon 140 liter, tømming 4. kvar veke: 9,2% reduksjon. Alle andre årsgebyr renovasjon: Ingen endring. b. Slamtømming alle årsgebyr: Ingen endring c. Feiing: Etter krav i ny «Forskrift om brannforebygging av 01.01.2016», vert det med heimel i §17 innført feiing og tilsyn for fritidsbustadar og næringsbygg på lik linje med bustadhus. Gebyrstorleik etter same satsar som for bustadhus. Alle feiegebyr vert endra tilsvarande konsumprisindeksen. d. Byggesak, Kartforretning og Private reguleringsplanar ver endra tilsvarande konsumprisindeksen. 13) Frå 01.01.17 eller frå den tid det lovleg eller praktisk kan gjerast, vert alle andre avgifter, gebyr og betalingssatsar auka tilsvarande konsumprisindeksen dersom ikkje anna er bestemt i budsjettpremissane, særlover eller punkta nedanfor: a. Seksjoneringssaker som krev synfaring vert endra etter Staten sine satsar b. Seksjoneringssaker som ikkje krev synfaring vert endra etter Staten sine satsar c. Årsplass kulturskulen vert auka med 3,0 %. d. Instrumentleige kulturskulen og dirigenttenester vert auka med 3,0 %. e. Foreldrebetaling SFO vert auka med 3,0 %. f. Barnehagesatsane vert sett lik Stortinget sine maksimalsatsar 14) Kommunale avgifter/gebyr og eigedomsskatt vert frå 01.01.2017 fakturert på same faktura. I samband med dette vert tal terminar endra til 4. Faktura under kr. 1 000, vil forfalla på første termin. 15) Alle husleiger blir auka i tråd med konsumprisindeksen. 16) Alle løyvingar til tiltak i investeringsbudsjettet som blir overført frå eit år til neste skal visast i årsmelding og godkjennast av kommunestyret. 17) Kommunestyret set ramma for Kontrollutvalet til kr 1.000.000. 18) Rådmannen skal rapportera konsekvensar av dette budsjettvedtaket til kommunestyret innan utgangen av mars 2017. 19) Investeringsdelen frå økonomiplanen 2017 -2020 ligg som vedlegg og vert vedteken slik den ligg føre. Kvinnherad kommune side 3 Saksutgreiing: Rådmannen syner til vedlagte Økonomiplan 2017-2020 og til vedlegg Budsjett 2017. Det vert i forslag til vedtak lagt vekt på at den totale driftsramma som blei vedteken i økonomiplanen i kommunestyret den 24.11. dannar grunnlaget for Budsjett 2017. Kommunestyret vedtok i dette møtet dei to første punkta i innstillinga: 1. Vedlagte Økonomiplanen for 2017-2020 vert vedteken. 2. For 2017 vert ramma for drift sett til kr. 816,4 mill I tråd med dette vedtaket har rådmannen endra ramma for budsjett 2017 til kr. 816.465.581. Punkt 3 om investeringar vart utsett og skal handsamast i budsjett-møtet i kommunestyret 15.desember. Rådmannen legg fram punkt 3 i forslaget til vedtak på nytt: Sjølkost ( vann/ avløp) Kvinnheradspakken Andre investeringer SUM investeringar Låneopptak 2017 63 266 150 67 500 000 204 000 000 334 766 150 -280 766 150 2018 2019 34 900 000 8 000 000 32 500 000 89 000 000 47 537 979 59 260 000 114 937 979 156 260 000 -88 730 383 -111 408 000 2020 14 000 000 67 500 000 32 200 000 113 700 000 -73 560 000 Budsjett 2017 legg opp til rammestyring, der rammene vert fordelt på dei tre sektorane, stab under rådmannen og området politikk. Rådmannen har i arbeidet med budsjettet vurdert ramma i forhold til den nye organisasjonen, men detaljarbeidet rundt omorganiseringa er ikkje klart ennå, og ein har ikkje full oversikt. Den største endringa av ramme som er gjort er i forhold til Omsorg, helse og sosial. Prosess vidare med budsjett 2017 vil vera fordeling frå dei 5 rammene ut i den enkelte eining og avdeling under rådmann. Det vil verta periodisert, prioritert og nøye kartlagt konsekvensar for drifta vidare. På dette grunnlaget vil det verta fremja ny sak til kommunestyret i løpet av februar eller mars 2017. Forslaget til vedtak byggjer elles på dei formalkrava som budsjettvedtaket har når det gjeld skattar, avgifter og betalingsordningar for diverse tenester. Økonomisk konsekvens: Svært stor konsekvens for kommunen Vedlegg: side 4 Økonomiplan 2017-2020 Budsjett 2017 Kvinnherad kommune Kvinnherad kommune side 5 BUDSJETT 2017 1 Innhald 1. Hovudtrekk i det økonomiske opplegget for kommunesektoren .............................................................3 1.1 Inntekter i kommunesektoren 2016..............................................................................................................3 1.2. Inntekter i kommunesektoren i 2017 ..........................................................................................................3 2. Nokre kommentarar i tillegg til økonomiplanen 2017-2020 .....................................................................4 2.1 Frie inntekter...........................................................................................................................................................4 2.2. Handlingsrom .........................................................................................................................................................4 2.3 Eigedomsskatt .........................................................................................................................................................5 2.4 Konsesjonsinntekt .................................................................................................................................................6 2.4 Kraftfondet ...............................................................................................................................................................6 3. Rammer for drifta .........................................................................................................................................................8 3.1 Brutto rammer ........................................................................................................................................................8 3.2 Endringa av oppgåver ..........................................................................................................................................8 3.3 Flytting av midlar mellom sektorar ...............................................................................................................9 3.4 Lånegjeld ................................................................................................................................................................ 10 4. Investeringsdel av økonomiplanen..................................................................................................................... 11 4.1. Videreføring av investeringar....................................................................................................................... 11 4.2 Nye tiltak. ............................................................................................................................................................... 14 5 Budsjettskjema 1 A ..................................................................................................................................................... 16 2 1. Hovudtrekk i det økonomiske opplegget for kommunesektoren 1.1 Inntekter i kommunesektoren 2016 Realveksten i kommunesektoren sine samla inntekter i 2016 vart i revidert nasjonalbudsjett rekna til 8,3 mrd. kroner, der 3,4 mrd. kroner var frie inntekter. Veksten er rekna i forhold til regnskapstal for 2015. Anslaget for kommunesektoren sine skatteinntekter vart i revidert nasjonalbudsjett 2016 oppjustert med 0,7 mrd. kroner. Samtidig vart den samla pris- og kostnadsveksten i kommunesektoren (kommunal deflator) nedjustert frå 2,7 til 2,6 prosent. Dette medførte lågare kostnader for kommunesektoren på 0,4 mrd. kroner. Ny informasjon om skatteinngangen tyder på at kommunesektoren sine skatteinntekter i 2016 blir 3,8 mrd. kroner høgare enn det som er lagt til grunn i revidert nasjonalbudsjett 2016. Bakgrunnen er ekstraordinært store uttak av utbyte til personlege skatteytarar for inntektsåret 2015, som gjev auka skatt på alminneleg inntekt i 2016. Den samla pris- og kostnadsveksten i kommunesektoren (den kommunale deflatoren) i 2016 er rekna til 2,6 %, medan lønsveksten er rekna til 2,7 %. Dette er dei same føringane som vart gjevne i Revidert nasjonalbudsjett 2016. Den reelle veksten i kommunesektoren si samla inntekt i 2016 vert rekna til 12,1 mrd. kroner, som tilsvarar 2,7 %. Realveksten i dei frie inntektene vert rekna til 7,2 mrd. kroner, tilsvarande 2,1 %. Det er då teke omsyn til auka skatteinntekter. Veksten er vesentleg sterkare enn det som var lagt til grunn i Nasjonalbudsjett 2016. 1.2. Inntekter i kommunesektoren i 2017 I kommuneproposisjonen 2017 la regjeringa opp til ein reell vekst i kommunesektoren sine samla inntekter i storleiken 3,25 til 4 mrd. kroner i 2017. Det vart varsla at mellom 3,75 og 4 mrd. kroner av veksten ville vera frie inntekter. Regjeringa legg i statsbudsjett 2017 opp til ein reell vekst i kommunesektoren si samla inntekt på 3,4 mrd. kroner i 2017, tilsvarande ein vekst på 0,7 %. Av veksten er 4,075 mrd. kroner frie inntekter. Det tilsvarar ein realvekst i frie inntekter på 1,2 %. Pris- og lønsvekst i kommunesektoren (deflatoren) i 2017 er rekna til 2,5 %. Kommunesektoren er kompensert for dette innafor dei føreslegne inntektsrammene for 2017. Ein forventar at kommunen sine kostnader til arbeidsgjevaravgift og pensjon vert sett til høvesvis 10,6 % og 17 % . 3 2. Nokre kommentarar i tillegg til økonomiplanen 2017-2020 2.1 Frie inntekter Kommunen mottek frie inntekter frå staten i form av rammeoverføringar og skatt. For Kvinnherad kommune utgjer dei: Skatt på inntekt og formue Ordinært rammetilskudd 2016 2017 355 981 000 362 867 000 354 842 000 359 525 000 SUM 710 823 000 722 392 000 Desse inntektene danner for mange kommunar grunnlaget for drifta. Men Kvinnherad kommune har i tillegg desse frie inntektene: Skatt på eiendom Renter / Utbytte ( KE) Konsesjonsavgifter Uttak frå Kraftfondet Konsesjonsstraum Sum- frie inntekter Sum inntekter 2016 80 000 000 15 771 165 8 500 000 20 000 000 16 000 000 2017 73 300 000 15 771 165 8 500 000 20 000 000 22 000 000 140 271 165 851 094 165 139 571 165 861 963 165 Sum inntekter 2016 Sum- frie inntekter 16,48% Skatt på inntekt og formue 41,83% Ordinært rammetilskudd 41,69% 2.2. Handlingsrom Tar ein for seg alle kommunane i landet og samanliknar kor mykje kvar kommune brukar på dei forskjellige oppgåvene , får ein ut særs interessante tal for Kvinnherad. 4 Samanliknar ein vår kommune med snittet for landets kommunar finn ein at Kvinnherad kommune har eit innsparingspotensial på kr. 82,5 mill. Størst innsparingspotensial er det på desse områda: Grunnskule Pleie og omsorg Sosiale tenester 24,9 mill. 29,4 mill. 12,3 mill. Når vi samanliknar oss med den kommunen i vår Kostra gruppe som har lågaste kostnader på dei forskjellige områda, vert Kvinnherad kommune sitt innsparingspotensial svært stort, nemleg kr. 324,7 mill.: Grunnskule Pleie og omsorg Barnehagar Sosial tenester 55,1 mill. 127,4 mill. 22,6 mill. 28,5 mill. Lavest i Teoretisk Teoretisk Innbyggere Kvinnherad- Lavest i KOSTRAhandlingsrom handlingsrom Alders- i Kostnad pr. KOSTRA gruppen - Utgiftskorrigert kroner - beste kroner Formål gruppe målgruppen innbygger gruppen kroner landssnitt kommune snittkommune Grunnskole 6-15 år 1 772 119 843 Bø (Telem.) 88 732 105 757 55 128 692 24 960 392 Pleie og omsorg Alle 13 271 21 366 Ulstein 11 764 19 164 127 428 142 29 222 742 Barnevern 0-17 år 3 020 8 532 Røros 3 193 7 856 16 123 780 2 041 520 Barnehage 1-5 år 726 134 329 Rakkestad 103 101 125 179 22 671 528 6 642 900 Kommunehelse Alle 13 271 2 613 Lillesand 1 471 2 509 15 155 482 1 380 184 Sosiale tjenester 20-66 år 7 493 4 225 Rissa 419 2 580 28 518 358 12 325 985 Kultur og idrett Alle 13 271 1 663 Balsfjord 723 2 030 12 474 740 0 Plan, kulturminner, natur og nærmiljøAlle 13 271 736 Balsfjord 34 602 9 316 242 1 778 314 Adm, styring og fellesutgifter Alle 13 271 3 671 Farsund 3 428 3 981 3 224 853 0 Brann og ulykkesvern Alle 13 271 739 Nærøy 433 739 4 060 926 0 Kommunale boliger Alle 13 271 -411 Vågsøy -1 606 60 15 858 845 0 Samferdsel Alle 13 271 858 Rissa 120 732 9 793 998 1 672 146 Næringsforv. og konsesjonskraft Alle 13 271 -1 159 Surnadal -1 244 16 1 128 035 0 Kirke Alle 13 271 736 Hadsel 447 552 3 835 319 2 441 864 SUM Handlingsrom 324 718 940 82 466 047 2.3 Eigedomsskatt Eigedomsskatt på kraftverk vert fastsett av Skattekontoret for store bedrifter. Taksten vert sett etter rekneskapsresultatet for Statkraft og SKL dei siste 5 åra før taksten vert sett. No har straumprisen dei siste åra vore lågare og innteninga for selskapa dårlegare. Det er særleg for Statkraft at taksten no vert monaleg lågare. Skatten vert som ei fylgje av dette 2017 kr. 6,7 mill. lågare enn for 2016. Diverre må ein rekna med at denne utviklinga vil fortsette i 2018-2020. Her må ein ta kontakt med sentrale myndigheter for å få endra på denne ordninga, slik at den vert meir forutsigbar. LVK meiner at departementet kan løyse denne problematikken for kommunane ved å setja ned kapitaliseringsrenta frå 4,5 % til 3,0 %. Ei framskriving a v dei tala kommunen no har tilgang til syner at utviklinga berre for Maurangerverkene vil ha ei slik utvikling: 5 Eigedomsskatt - Mauranger 20 000 000 18 000 000 16 000 000 14 000 000 12 000 000 10 000 000 8 000 000 6 000 000 4 000 000 2 000 000 2017 2018 2019 2020 2021 Kommunen sin eigedomsskatt for 2016 vert ca. kr. 80 mill. For 2017 rår rådmannen til å setja den til kr. 73,3 mill. Kommunen har hatt eigedomsskatt på verk og bruk sidan 1982 med 7 promille ( maks-sats). Den same satsen gjeld for næring etter at ein igjen innførte eigedomsskatt for næring i 2013. For hytter og hus vart eigedomsskatt innført igjen i 2016 (etter ein kort periode i 2010-2011). Satsen her er for tida 2 promille. Satsen kan setjast av kommunestyret til ein sats mellom 0 og 7,0 promille , men kan ikkje aukast med meir enn 2 promille i året. For 2017 kan satsen altså setjast til mellom 0 og 4,0 promille. 1 promille på hytter/hus utgjer kr. 7,5 mill i frie inntekter til kommunekassa. LVK er no i dialog med regjeringa om å få endra kapitaliseringsrenta slik at kommunane ikkje vil tapa ein monaleg del av eigedomsskatten frå kraftverk. 2.4 Konsesjonsinntekt Kvinnherad kommune har i tillegg til dette andre inntekter som så langt har vore nytta i drifta. Dette gjeld ( 2015-rekneskap): Konsesjonsavgift 9,0 mill Konsesjonskraft 18,0 mill Kraftfondet 20,0 mill Tilsaman 47,0 mill Dette er «ekstra» frie inntekter som dei fleste andre kommunar ikkje har, og ikkje kan nytta for å finansiera den daglege drifta. Konsesjonskraftinntektene svingar saman med kraftprisen og våre inntekter frå konsesjonsstraum har falle frå kr. 44 mill. i 2012 til kr. 16 mill. i 2016. Prisane på straum har auka den siste tida og ein legg inn ein auke i inntektene i planperioden. Rådmannen rår til at desse inntektene vert utfasa i perioden og ikkje vert nytta i drifta. 2.4 Kraftfondet Inntekta frå kraftfondet har ein no vedteke skal «fasast ut» ved at ein i perioden 2016-2019 skal nytta uttaket frå kraftfondet slik: 6 2 016 2 017 2 018 2 019 Kraftfondet budsjettert avkasting 20 000 20 000 20 000 20 000 I drifta Avsatt investerings- / vedlikehaldsfond 15 000 5 000 10 000 10 000 5 000 15 000 20 000 Kraftfondet har dei siste åra vist særs positiv utvikling og har vært årsaka til at kommune sitt netto driftsresultat har vore stort. Utvikling Kraftfondet 1997-2016 750 000 650 000 550 000 450 000 350 000 250 000 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 nov.16 Den ekstraordinære inntekta frå kraftfondet vert sett av til eit disposisjonsfond/ reservefond som no er på kr. 132,0 mill. Rådmannen rår til at ein i ø-planperioden også nyttar mindre av dei ekstraordinære strauminntektene i kommunen si drift. Dette vil ein gjera etter slik plan: 2 016 2 017 2 018 2 019 2 020 Konsesjonsavgifter Konsesjonsstraum 8 500 16 000 8 500 22 000 8 500 25 000 8 500 25 000 8 500 25 000 I drifta Budsjettert som overskott 24 500 30 500 22 500 11 000 17 500 16 000 11 500 22 000 Konsesjonsstrauminntekter 24 500 30 500 33 500 33 500 33 500 Ved ei slik «utfasing» av frie, ekstraordinære inntekter vil ein måtta redusera Kvinnherad kommune si drift. Og ein vil måtta bruke mindre ressursar på nokre område som vi i dag brukar mykje meir enn samanliknbare kommunar. 7 3. Rammer for drifta Etter den nye organisasjonsplanen vert kostnadsida no delt i 3 sektorar og nokre avdelingar knytt direkte til rådmannen. 3.1 Brutto rammer Kvinnherad kommune budsjetterer med netto budsjett, dvs at dei totale driftskostnadane vert trekt i frå drifta sine inntekter til ei netto driftsramme. Her er oppstillinga for budsjett -2016. Utgifter 402 329 293 440 826 712 124 843 469 92 327 369 5 727 629 Inntekter 48 262 314 104 751 521 72 878 469 23 034 419 472 749 Sum 354 066 979 336 075 191 51 965 000 69 292 950 5 254 880 1 066 054 472 249 399 472 816 655 000 Oppvekst Pleie Teknisk Stab Politikk SUM 3.2 Endringa av oppgåver Utviklinga med at tal innbyggjarar frå 0-16 går ned, samstundes med at tal eldre ( 67+) aukar, har vore synleg i dei fleste norske kommunar i lang tid. I perioden 2006-2016 har tala for Kvinnherad endra seg slik: 2006 Barnehage (0-5 år) Grunnskole (6-15 år) Videregående (16-19 år) Voksne (20-66 år) Eldre (67 år og eldre) Total 2016 Endring 988 1 894 707 7 569 1 913 13 071 868 1 772 770 7 493 2 368 13 271 -120 -122 63 -76 455 200 Befolkningssamansetjinga endrar seg mykje. Men så langt har Kvinnherad kommune ikkje klart å gjera endringar i rammene til drift i takt med denne utviklinga. Det må etter kvart førast midlar frå oppvekst til omsorg. Gruppa «eldre» er stor og ein prognose fram mot 2040 syner at utviklinga vil fortsetja og forsterkast: 2016 Barnehage (0-5 år) Grunnskole (6-15 år) Videregående (16-19 år) Voksne (20-66 år) Eldre (67 år og eldre) Total 2031 2041 868 1 772 770 7 493 2 368 839 1 516 618 7 239 3 106 827 1 525 615 6 954 3 530 Endring -41 -247 -155 -539 1 162 13 271 13 318 13 451 180 Folketalet vil stiga med 200 fram mot 2041, men det er berre gruppa «Eldre» som aukar. 8 3.3 Flytting av midlar mellom sektorar Den ramma som ein no vedtek i ø-planen for 2017-2020 er kr. 803,4 mill. I budsjettet for 2017 vil ramma verta fordelt på desse områda: Sektor for oppvekst og kultur Sektor for omsorg, helse og sosial Sektor for teknikk og miljø Stab Politikk For å få fram best mogleg rammer, fordelt etter gjeldande oppgåvefordeling, har rådmannen justert rammene for 5 område: Straum. Vert samla på eining Bygg og eigedom under Sektor for Teknikk og Miljø Leasingutgift for bilar. Vert samla i staben under Sektor for teknikk og Miljø Matvarer i samband med ny kjøkkenordning. Vert samla i den nye eininga: Støtteteneste for matforsyning og hjelpemidlar Overflytting av administrativt tilsette til stab under sektorane Utskiljing av politikk som eige budsjettområde Endringane, som inneber omfordeling mellom sektorane, kan synleggjerast på denne måten: Straum Leasing Matvarer Overflytting personell Utskilling politikk 2015 -15 508 166 -7 186 196 -3 358 828 -8 113 300 -5 254 880 Når ein tek omsyn til dette og samstundes også den gjevne ramma på kr. 816,4 mill., får ein slike rammer : 9 Sektor for oppvekst og kultur Sektor for Omsorg, Helse og Sosial Sektor for teknikk og Miljø STAB Politikk Budsjett 2016 354 066 979 336 075 191 51 965 000 69 292 950 5 254 880 Ramme 2017 345 767 435 334 997 893 69 944 587 60 540 613 5 215 053 SUM . Netto drift 816 655 000 816 465 581 I høve til budsjettet for 2016 vil dette vera ei kraftig nedskjering. Den auken på kr.13 mill. som vart vedteke i økonomiplanen 2017-2020 av kommunestyret , legg rådmannen inn som flat fordeling når det gjeld kr.7 mill. medan resten vert lagt inn på sektor for Omsorg, Helse og Sosial. Etter at budsjettet er vedteke skal rådmannen/ sektorleiarane fordela rammene vidare på einingane. Konsekvensen av denne fordelinga/desse rammene vil verta fremja som eiga sak i februar / mars 2017. 3.4 Lånegjeld Kommunen si lånegjeld vert ofte eit spørsmål i budsjettsamanheng. Og gjelda er svært høg, men trekkjer ein frå sjølvfinansierande gjeld VA, rentekompenserte investeringar oppvekst / omsorg og kraftfondet kan ein få denne oppstillinga: 10 Total lånegjeld Sjølv fin VA Rentekomp/Startlån 2010 2011 2012 2013 2014 960 410 070 1 061 725 976 1 099 300 807 1 115 575 064 1 145 287 553 171 891 703 190 218 278 193 219 854 204 216 987 227 086 508 181 724 265 186 049 609 252 628 133 260 371 813 219 916 014 2015 2016 1 231 673 339 1 321 393 288 264 375 735 295 600 251 236 163 482 236 163 482 SUM kommunal gjeld 606 794 102 685 458 089 653 452 820 650 986 264 698 285 031 731 134 122 789 629 555 Kraftfond Dispfond 466 184 000 436 794 000 475 066 000 20 247 000 557 170 000 62 838 861 560 391 000 85 704 692 624 737 000 132 030 505 644 737 000 132 030 505 Gjeld fråtrukke kraftfondet 140 610 102 248 664 089 178 386 820 93 816 264 137 894 031 106 397 122 144 892 555 Ein gjer merksam på at disposisjonsfondet som er skapt frå overskot på kraftfondet, ikkje kan trekkjast frå gjelda, då det i denne samanheng er ein del av kraftfondet. Kommunestyret sitt vedtak om å ta kr. 13 mill frå disposisjonsfondet for å styrka sektorane sine rammer , vil på lang sikt ( grunna kommunen sin likviditet) innebera at ein må selje seg ut av nokre plasseringar i kraftfondet. 4. Investeringsdel av økonomiplanen. 4.1. Videreføring av investeringar. 11 Budsjett 2016 P ro s je k t : Revidert Bud.16 2017 2018 2019 2020 50 VA T N 5000 V A T N UT B Y G G IN G G E N E R E LT 5 8 17 5 5 4 2 000 000 2 000 000 950 000 950 000 9 050 000 5 000 000 5017 T ILT A K S V A R T A V A T N E T H US N E S 2 000 000 2 000 000 8 0 6 6 15 0 5020 V A S S F O R S Y N IN G Å R S N E S 1 725 000 2 3 9 2 13 4 5015 N Y E V A LE ID N IN G A R O P S A N G E R V E G E N 2 000 000 5021 V A S S LE ID N IN G F O S S B E R G - B A R O N IE T 450 000 450 000 5023 T ILT A K N E D S LA G S F E LT H E R Ø Y S UN D 200 000 200 000 1 500 000 1 750 000 1 750 000 3 000 000 500 000 500 000 5 400 000 5 000 000 6 3 2 5 0 18 -1 500 000 5025 O V E R F Ø R IN G S L.S A N D V O LL - V A LE N 5026 T ILT A K M A T R E V A S S V E R K 5027 N Y P UM P E LE ID N IN G T O F T E V Å G E N 5 000 5029 N Y T T V A S S B E H A N D L.A N LE G G Ø LV E 4 3 8 9 119 800 000 800 000 1 700 000 1 700 000 5031 N Y H O V E D V A S S L.Ø LV E 5032 T R Y KKF O R S T .LA N D A 5 10 0 0 0 0 326 067 5028 N Y T T H Ø G D E B A S S E N G Ø LV E 5030 Æ N E S V A S S V E R K UV H B A S S 4 400 000 - 5033 UT S KIF T IN G E T E R N IT T V L H US N E S V B A 3 000 000 200 000 5034 N Y H O V E D V A S S L.B O G S N E S 3 000 000 5 7 2 6 12 H ø gde ba s s e ng H a m a rha ug S um grp.P ro s je k t : 5 0 V A T N 2 000 000 4 760 491 5022 T ILT A K N E D S LA G S F E LT V A R A LD S Ø Y 5024 A UKA KA P A S IT E T H US N E S V B A 2 000 000 5 000 000 17 0 7 5 0 0 0 32 937 995 4 0 2 16 15 0 10 0 0 0 0 0 0 2 000 000 7 000 000 2 000 000 2 000 000 P ro s je k t : 5 1 A V LØ P 5100 UT B Y G G IN G G E N E R E LT 5114 A V LØ P Ø LV E 5115 A V LØ P S S A N N E R IN G R Ø S S LA N D - KA LD E S T A D 2 000 000 4 2 3 5 6 14 2 000 000 2 000 000 200 000 1 507 565 400 000 10 0 0 0 0 0 0 2 000 000 8 6 8 0 17 0 2 692 000 4 676 093 5116 A V LØ P S S A N E R IN G US KE D A LE N , B Y G G E T R IN N 3 5117 A V LØ P S S A N E R IN G V A LE V Å G E N - 5118 A V LØ P S T ILT A K Æ N E S 200 000 3 000 000 5719 S LA M A V S KILLA R LØ F A LLS T R A N D 200 000 800 000 5122 UT B Y G G IN G A V LØ P S A N LE G G Å R S N E S 5123 A V LØ P S LE ID N IN G A R N Y O P S A N G E R V E G 950 000 5124 UT V ID IN G LE ID N IN G S N E T T S KÅ LA F J E R O 5126 A V LØ P S T ILT A K H US N E S IN D .O M R Å D E 950 000 9 050 000 5 000 000 3 000 000 - 5125 N Y H O V E D LE ID N IN G LA N G S S KÅ LA E LV 6 6 9 13 9 10 0 0 0 0 10 0 0 0 0 400 000 5129 S LA M A V S KILLA R Æ N E S 200 000 200 000 1 000 000 5130 S LA M A V S KILLA R R O S E N D A LT UN E T 600 000 600 000 5131 S LA M A V S KILLA R B E R G E T H E R Ø Y S UN D 300 000 300 000 2 000 000 5132 S LA M A V S KILLA R KR O S A N D E N H E R Ø Y S UN D 200 000 200 000 1 400 000 5128 O P P G R A D E R IN G UT S LE P P H A M N A V Å G E N 2 600 000 5133 S LA M A V S KILLA R LA N G Å T 1 000 000 5134 S LA M A V S KILLA R R UD LE N S A N D V O LL 1 300 000 5135 T ILKN Y T N IN G UT B .O M R Å D E H A T LE S T R A N D 1 000 000 5136 S LA M A V S KILLA R B Y G D A V Å G E N V A R A LD S Ø Y 3 000 000 A v lø s t ilt a k D im m e ls v ik 5 000 000 S la m a v s k ille r H e io , S a ndv o ll S um grp.P ro s je k t : 5 1 A V LØ P 3 000 000 9 242 000 2 2 5 18 5 8 1 23 050 000 24 900 000 6 000 000 7 000 000 5 2sVjeEkGt :/ P A R K/ ID R E T T P A 5 3 :A G 6 8 ro - 4021 R E P S KA D E S J Ø S T O V A B O R G UN D Ø Y 2 0 11 - 5336 T R A F IKKS IKR IN G 5370 B Y G G IN G KO M M UN A LE V E G E R 5 000 000 5400 V E G LY S 5 000 000 589 071 5430 KO B B E B UKT A F IS KE R IH A V N 116 8 0 0 5441 KA IF R O N T R O S E N D A L - 17 5 7 12 5443 T R A F IKKS IKR IN G S P LA N H E R Ø Y S UN D 200 000 5445 P A R KE R IN G S UN D E F E R G E KA I 468 000 5446 T R A F IKKS IKR IN G S P LA N KA LD E S T A D V . 10 0 0 0 0 5449 G A N G - O G S Y KKE LV E G B O G S N E S 500 000 1 12 3 8 7 5 5451 KA I B Ø R N E S E T 500 000 500 000 5452 V E G KR Y S S F V 4 8 H US N E S IN D 1 000 000 1 000 000 5453 KO LLE KT IV KN UT E P KT R O S E N D A L 3 000 000 3 000 000 5454 V IKA B R U Å KR A 1 800 000 1 800 000 500 000 500 000 95 400 95 400 3 000 000 4 000 000 5455 O P P S A N G E R V E G E N 5462 H UR T IG LA D E S T A S J O N H US N E S 5719 ID R E T T S P A R K H US N E S 5908 H US N E S KY R KJ E G A R D 5910 P A R KE R IN G Æ N E S KY R KJ E S um grp.P ro s je k t : 5 2 V E G / P A R K/ ID R E T T 2 000 000 2 000 000 10 0 0 0 0 10 0 0 0 0 15 4 9 5 4 0 0 18 4 17 4 3 4 - 12 4 000 000 - - - P ro s je k t : 53 B YGG 1008 UT B E T R IN G LE IKE P LA S S A R 1063 R E H A B .S KULA R B A R N E H A G A R 10 0 0 0 0 10 0 0 0 0 5 900 000 7 975 753 1085 R O S E N D A L U.S KULE B A S S E N G - 1127 H A T LE S T R A N D S KULE T A K 2 0 14 119 7 7 1 1220 M A UR A N G E R B A R N E H .UT V ID IN G 6 500 000 8 12 8 1221 G A R D E R O B E M A UR A N G E R B .H A G E - 2001 B A D / R O M H US N E S S O N A 2 000 000 2051 O M S T UN - 10 0 0 0 0 0 0 - 10 0 0 0 0 0 0 2052 UT B Y G G IN G / O M M B Y G G IN G R O S E N D A LS T UN E T 70 000 000 70 000 000 10 0 0 0 0 0 0 0 2052 UT B Y G G IN G / O M M B Y G G IN G R O S E N D A LS T UN E T 2060 Ø LV E A LD E R S P E N S J . T E S T A M E N T G Å V E 2063 R E H A B .S J UKE H E IM A R 7 032 1 300 000 946 577 10 5 0 0 0 0 0 14 9 2 2 8 6 9 2078 O M B Y G G IN G A M B ULA N S E IN N G A N G 450 000 450 000 2079 O M B Y G G LE G E KO N T O R H US N E S 300 000 300 000 2080 O M B Y G G S KA D E S T O V A H US N E S 300 000 300 000 2069 O M B Y G G IN G A KS E N 2076 KJ Ø P A V B US T A D E R F O R V A N S KE LE G S T ILT E - 2076 KJ Ø P A V B US T A D E R F O R V A N S KE LE G S T ILT E 3011 R Å D H US E T 3015 V E N T ILA S J O N R Å D H US E T 3100 H M T - 10 0 0 0 0 0 0 - 10 0 0 0 0 0 0 - 10 0 0 0 0 0 0 13 6 5 2 2 1 500 000 1 500 000 1 500 000 200 000 268 780 200 000 200 000 200 000 200 000 91 700 000 -69 362 021 -9 800 000 -9 800 000 - 5407 B R A N N S T A S J O N R O S E N D A L 10 5 4 6 3 2 000 000 2 000 000 5458 E N E R G IM E R KIN G B Y G G 450 000 450 000 5459 2 N Y E KO N T O R B ILA R 225 000 225 000 5460 D R IF T S B A S E H US N E S 750 000 750 000 5461 R A D O N KA R T LE G G IN G 500 000 500 000 5463 O M M B Y G G IN G H A T LE S T R A N D H E LS E N T E R - 5464 O M B Y G G IN G H E LLV IKH US E T - 5465 O M B Y G G IN G R Å D H US E T - 5466 R E H A B ILIT E R IN G B R U V A R A LD S Ø Y - 5703 KULT UR S KULE H US N E S - 5704 UN G D O M S KLUB B H US N E S 2 0 13 - 5705 S T O LA R KULT UR H US E T -250 000 5706 KJ Ø KKE N H US N E S H A LLE N 264 826 5731 S A N D B A N E H US N E S UN G D O M S S KULE S um grp.P ro s je k t : 5 3 B Y G G - 10 0 0 0 0 0 0 2 4 3 15 0 4008 B IO B R E N S E LA N LE G G 5457 UT S KIF T IN G B R A N N B ILA R 3 2 0 13 9 7 9 -98 076 000 8 4 6 18 15 0 93 080 721 - P ro s je k t : 5 4 E IG E N D O M 4004 UT V IKLIN G A V N Æ R IN G S A R E A L 4050 S A L N Æ R IN G S B Y G G / G R UN N 1 000 000 - 2 939 500 -1 500 000 - 3 3 9 19 2 5347 G R UN N KJ Ø P 2 000 000 6 574 641 T ILR E T T E LE G G IN G B US T A D F E LT 5427 P LA N O M R Å D E S J UKE H E IM S KULA R 2 0 11 S um grp.P ro s je k t : 5 4 E IG E N D O M 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000 -1 500 000 -1 500 000 -1 500 000 -1 500 000 - 4051 S A L KO M M UN A LE B US T A D E R 500 000 500 000 500 000 500 000 1 500 000 1 500 000 1 500 000 1 500 000 1 500 000 1 500 000 1 500 000 1 500 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000 10 0 0 0 0 10 0 0 0 0 10 0 0 0 0 10 0 0 0 0 15 0 0 0 0 15 0 0 0 0 15 0 0 0 0 15 0 0 0 0 250 000 250 000 1 500 000 9 17 4 9 4 9 - P ro s je k t : 5 9 A N D R E P R O S J E KT - 1011 UT G R E IIN G S KULE T R UKT UR - 2061 KV A D R A T E N - 2077 N A UD M E LD E N E T T - 3024 UT B Y G G IN G B R E IB A N D M O B IL 3030 P R O G R A M V A R E IT 2 000 000 2 0 7 5 16 2 3440 R E G .P LA N H E R A D S T UN 10 0 0 0 0 4018 D IG IT A L KIN O 12 3 9 9 6 4023 IN D US T R IO M R Å D E B Ø R N E S 5011 D IG IT A LE KA R T 15 0 0 0 0 5221 P LA N LE G G IN G N Y F E R J E KA I V A R A LD S Ø Y 5224 KY S T S O N E P LA N 5246 S KO G S B ILV E G A R 5350 M A R KN A D S F Ø R IN G KV IN N H E R A D 16 6 9 3 5 375 025 1 000 000 2 0 8 5 10 2 750 000 750 000 250 000 250 000 250 000 250 000 500 000 500 000 15 0 0 0 0 15 0 0 0 0 500 000 500 000 -7 000 000 -7 000 000 5402 S KILT P LA N 15 0 0 0 0 363 799 5428 R V 4 8 LØ F A LLS T R A N D KO T E 7 0 800 000 1 0 17 0 2 5 7 000 000 7 000 000 325 000 325 000 5395 R IKS V E G A R F O LG E F O N N 5397 H A LS N Ø Y S A M B A N D E T 5450 KV IN N H E R A D S P A KKE N 5456 S UN D E N Æ R M ILJ Ø A N LE G G - Kuns t gra s ba ne Ø lv e 1 10 0 0 0 0 Us k e da le n næ rm iljø t ilt a k 800 000 R o s e nda l f riidre t t s ba ne 5716 ID R E T T H A LL H US N E S 2 560 000 10 0 0 0 0 10 0 0 0 0 3 000 000 3 000 000 5724 F J E LLH A UG E N S KIS E N T E R 5727 B O KB US S 5728 S UN D E KY S T O G LIT T E R A T UR S E N T E R 5729 KO M M UN E D E LP LA N ID R E T T 500 000 500 000 1 000 000 1 000 000 5813 F O LG E F O N N S E N T E R E T UT S T ILLIN G 875 000 5815 F O LG E F O N N A N A S J O N A LP A R K B E S Ø KS M Å L 400 000 5818 F O LG E F O N N A N Y E N A S J / IN F O S E N T E R 5907 B R A N N S IKR IN G KY R KJ E R 5 395 672 500 000 782 359 10 2 7 5 0 0 0 23 935 075 5909 KO N T O R B Y G G F E LLE S R Å D E T S um grp.P ro s je k t : 5 9 A N D R E P R O S J E KT 500 000 500 000 500 000 500 000 5 300 000 3 400 000 4 560 000 2 000 000 169 000 000 144 500 000 152 000 000 106 000 000 200 064 755 334 766 150 114 937 979 156 260 000 113 700 000 25 000 000 -25 000 000 -163 500 666 -260 701 2 600 000 -38 903 388 25 000 000 -25 000 000 -280 766 150 -2 600 000 2 600 000 -54 000 000 -334 766 150 25 000 000 -25 000 000 -88 730 383 -13 100 000 2 600 000 -15 707 596 25 000 000 -25 000 000 -111 408 000 -18 100 000 2 600 000 -29 352 000 25 000 000 -25 000 000 -73 560 000 -23 100 000 2 600 000 -19 640 000 -114 937 979 -156 260 000 -113 700 000 4 500 000 Frå "Nye tiltak " TOTALT 9000 9000 9100 9100 9101 9102 ETABLERINGSLÅN ETABLERINGSLÅN LÅN BRUK AV FOND AKSJER/EK INNSKOT MOMSKOMPENSASJON SUM FINANSIERING 138 205 550 13 -200 064 755 4.2 Nye tiltak. 2017 Gjennomføri ng pl a ns tra tegi Kvinnheradspakken 2018 2019 2020 - - - - - - - - - - - - Stra ks ti l ta k Ny Ops a ngerveg 35 000 000 - - Vegomlegging Lundsneset 46 000 000 - - - ¤ Kompens a s jons mi dl a r 13 000 000 - - - ¤ Kommuna l l øyvi ng 22 000 000 - - - ¤ Kommuna l fors koteri ng 5 000 000 - - - Ti l s kot frå Fyl kes kommunen 6 000 000 15 000 000 Utbetring Hellandskrysset 10 000 000 - - - ¤ Kompens a s jons mi dl a r 10 000 000 - - - Kommuna l e pros jekt - - - - As fa l teri ng komm. Vega r 2 000 000 2 000 000 2 000 000 2 000 000 Tra fi kks i kri ng komm. vega r 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000 Komm. Vega r, ka i a r, bruer 2 000 000 2 000 000 2 000 000 2 000 000 Fyl kes kommuna l e pros jekt - Trafikksikring Herøysund - 1 500 000 - 44 000 000 - ¤ Kommuna l l øyvi ng - 1 000 000 29 000 000 - 500 000 15 000 000 Ti l s kot frå Fyl kes kommunen Trafikksikring fylkesvegar ¤ Kommunal løyving - - 500 000 500 000 - 500 000 500 000 Kaldestadvegen trinn 1 - - ¤ Kommunal løyving - - Bompengepros jekt - - - Krokaparsellen - 35 000 000 - - ¤Kommuna l l øyvi ng - 12 500 000 - - ¤Kommuna l fors koteri ng - - - - - - - Fors kotteri ng bompenger Kompens a s jons mi dl er - - 3 000 000 2 000 000 12 500 000 - 5 000 000 Ti l s kot frå Fyl kes kommunen 5 000 000 Fureberg-Ænes - 1 500 000 - - ¤Kommuna l l øyvi ng - 1 000 000 - - Ti l s kot frå Fyl kes kommunen - 500 000 - - Ænes-Årsnes - ¤Kommuna l l øyvi ng - Fors kotteri ng bompenger - 21 000 000 - - 7 000 000 - - 7 000 000 - Ti l s kot frå Fyl kes kommunen 7 000 000 Sandvoll sentrum - - Kommuna l fors kotteri ng - - Bompenger - - - - Erslandsmarka - - - - ¤Kommuna l fors koteri ng - - 2 500 000 Sæbøvik-Eidsvik - - 40 000 000 ¤Kommuna l l øyvi ng - - 25 000 000 Fors kotteri ng bompenger - - Ti l s kot frå Fyl kes kommunen 12 500 000 - 20 000 000 25 000 000 25 000 000 15 000 000 Sæbøvik- Tofte - - - 30 000 000 ¤Kommuna l l øyvi ng - - - 15 000 000 Ti l s kot frå Fyl kekommunen - - - 15 000 000 Sum Kvinnheradspakken 67 500 000 32 500 000 14 89 000 000 67 500 000 Andre i nves teri ngs til tak Ny vegl ys a rma tur (LED) Bra nnbi l a r og a nna bra nnvernuts ytyr Bi l pa rk (i nnkjøp og uts ki fting). Overga ng til "ei ge" Tenes tes enter Hus nes Herøys und a ktivi tets enter Ny i dretts ha l l Hus nes Bus tadpa kke Revi tal i s eri ng Ska a l urens a ml i ng Reha b. Komm. Bygg Ombyggi ng Unda rhei m, mul tifunks jons hemma 2 000 000 - 2 000 000 2 000 000 - 1 500 000 1 000 000 1 000 000 2 500 000 2 500 000 4 000 000 3 000 000 50 000 000 50 000 000 - - 4 000 000 10 000 000 - - 3 000 000 10 000 000 10 000 000 30 000 000 22 000 000 24 000 000 500 000 4 000 000 8 000 000 8 500 000 8 500 000 26 000 000 9 000 000 - - - - Vi nduer Unda rhei m - - - - Tra fi kks i kri ng Sunde s kul e Tra fi kks i kri ng Omvi kda l en b.ha ge Ombyggi ng Øya tun, mul tifunks jons hemma - - - - - - - - - - - - Nye vi nda uger fa s a de Rå dhus et Ga ra s jea nl egg Hus nes i dretts pa rk - - - - - - - - Ny Unda rhei m s kul e - 1 000 000 15 000 000 144 500 000 152 000 000 - Sum kommunal kostnad nye investeringer 169 000 000 15 106 000 000 5 Budsjettskjema 1 A Økonomiske oversikter Rekneskap 2015 Budsjett 2016 Revidert Budsjett 2017 Budsjett 2018 Budsjett 2019 Budsjett 2020 Budsjettskjema 1A - drift Skatt på inntekt og formue 335 112 887 Ordinært rammetilskudd 350 004 819 Skatt på eiendom 67 025 077 Andre direkte eller indirekte skatter 9 022 519 Andre generelle statstilskudd Sum frie disponible inntekter 761 165 302 Renteinntekter og utbytte 14 727 693 Gevinst finansielle instrumenter (omløpsmidler) 64 422 521 Renteutg.,provisjoner og andre fin.utg. 30 258 988 Tap finansielle instrumenter (omløpsmidler) Avdrag på lån 39 937 433 Netto finansinnt./utg. Til dekning av tidligere regnsk.m. merforbruk Til ubundne avsetninger 28 865 832 Til bundne avsetninger 9 092 000 Bruk av tidligere regnks.m. mindreforbruk 37 265 832 Bruk av ubundne avsetninger 6 000 000 Bruk av bundne avsetninger Netto avsetninger 5 308 000 Overført til investeringsbudsjettet Mva komp Rentekompensasjon Konsesjonskraft Kapitalutg. Sjølvkost Premieavvik div Til fordeling drift Sum fordelt til drift (fra skjema 1B) 20 077 055 5 361 647 18 045 942 13 225 423 17 414 518 -369 533 355 981 000 354 842 000 80 000 000 8 500 000 799 323 000 15 771 165 20 000 000 29 832 000 362 867 000 359 525 000 73 300 000 8 500 000 362 867 000 366 570 000 68 000 000 8 500 000 362 867 000 372 003 000 68 000 000 8 500 000 362 867 000 377 087 000 68 000 000 8 500 000 804 192 000 15 771 165 20 000 000 33 694 315 805 937 000 16 771 165 20 000 000 35 258 355 811 370 000 16 771 165 20 000 000 37 387 255 816 454 000 16 771 165 20 000 000 39 153 863 41 595 000 -35 655 835 5 500 000 9 000 000 291 000 3 791 000 - 52 440 000 -50 363 150 63 109 114 -61 596 303 66 480 868 -67 096 958 70 714 372 -73 097 070 10 500 000 15 500 000 20 500 000 20 500 000 2 500 000 -15 500 000 -20 500 000 -20 500 000 20 500 000 5 500 000 16 000 000 13 218 000 -5 000 000 -1 021 165 20 910 000 5 500 000 22 000 000 17 747 896 -5 000 000 -1 021 165 21 328 200 5 500 000 25 000 000 20 985 044 -5 000 000 -1 021 165 21 754 764 5 500 000 25 000 000 24 067 807 -5 000 000 -1 021 165 22 189 859 5 500 000 25 000 000 24 801 371 -5 000 000 -1 021 165 13 000 000 816 655 000 816 465 581 795 632 776 794 074 448 794 326 995 792 856 234 816 655 000 816 465 581 784 632 776 778 074 448 772 326 995 Mer/mindreforbruk - Overskot Netto driftsresultat - - 16 - - 11 000 000 16 000 000 22 000 000 1,38 2,01 2,77
© Copyright 2024